Mavzu makroiqtisodiy tahlilning uslubiyoti va usullari reja

---

 

 

MAVZU-2. MAKROIQTISODIY TAHLILNING USLUBIYOTI VA USULLARI 

 

Reja: 

 

1. Tahlilning mohiyati va boshqarishdagi о‘rni. Iqtisodiy tahlilning о‘ziga xos xususiyatlari. 

2. Iqtisodiy  tahlilni amalga  oshirish uslubiyoti. Tahlil uslubiyotini shakllantirishda tizimli 

yondashuv.  

3.  Makroiqtisodiy  tahlilning  amaliy  ahamiyati,  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilishda 

iqtisodiy tahlil natijalarining о‘rni va ahmiyati. 

 

Tayanch sо‘z va iboralar 

Makroiqtisodiy  jarayonlar  va  ularni  ifodalovchi  kо‘rsatkichlar  iqtisodiy  tahlilining 

obyekti sifatida. Tahlilning mohiyati va boshqarishdagi о‘rni. Iqtisodiy tahlilning о‘ziga xos 

xususiyatlari.  Iqtisodiy  tahlilni  amalga  oshirish  uslubiyoti.  Tahlil  uslubiyotini 

shakllantirishda  tizimli  yondashuv.  Makrokо‘rsatkichlar  tahlilning  yuqori  darajadagi 

murakkab obyekti, ularning miqdoriy jihatdan shakllanishi. Iqtisodiy tahlil usullari va ularni 

amalda qо‘llashning asosiy tamoyillari, tahlil obyektining xususiyatiga qarab ularni tanlash 

uslubiyoti. Makroiqtisodiy tahlilning amaliy ahamiyati, boshqaruv qarorlarini qabul qilishda 

iqtisodiy tahlil natijalarining о‘rni va ahmiyati. 

 

2.1. Tahlilning mohiyati va boshqarishdagi о‘rni. Iqtisodiy tahlilning о‘ziga xos 

xususiyatlari 

 Xalqaro iqtisodiyotga integratsiyalashish Xalqaro Valyuta fondi, Jahon Banki,Osiyo 

taraqqiyoti  banki  kabi  xalqaro  moliya  tashkilotlar  faoliyatiga  qatnashish  bir  qancha 

qoidalarga  rioya  qilishni  talab  etadi.  Bulardan  biri  bо‘lib  mamlakatni  iqtisodiy-ijtimoiy 

rivojlanishini tahlil qilganda makroiqtisodiy  kо‘rsatkichlarini bir 

xil  usul  va  uslublarda  hisoblash    kiradi.  Mamlakatni  iqtisodiy 

holatini,  о‘tkazilayotgan  joriy  chora  tadbirlarini  zarurligini, 

samarasini baholashda iqtisodiy tahlil juda katta ahamiyatga ega. 

Tahlilning    muhim  vazifalaridan  biri  bо‘lib  mamlakatda  sodir 

bо‘layotgan  jarayonlarni  modellashtirishning  sifatini  oshirish, 

о‘tkazilayotgan iqtisodiy siyosatni natijalarini aniqlashdir.  

Makroiqtisodiy  tahlil  kо‘rsatilgan  iqtisodiy  agregatlarni 

о‘zgarishlarini 

tushuntirib, 

iqtisodiyotda 

kutilmagan 

о‘zgarishlarni  oldini  olish  va  chora  tadbirlarni  kо‘rish  uchun 

mamlakat  mamuriyatiga  belgilani  kо‘rsatishni  maqsad  qilib 

qо‘ygan.  Mamlakatda  sodir  bо‘ladigan  holatlarni  aniq  tahlili  va 

undan  keyingi  zarur  bо‘ladigan  siyosatni  ishlab  chiqish,  aniq 

iqtisodiy va statistik ma’lumotlari sistematik ravishda tо‘planishni 

talab etadi. 

Makroiqtisodiy  tahlil  shunday  vositadirki,  uning  yordamida  makroiqtisodiy  tahlil 

axborot  ta’minoti,  real  sektor,  tо‘lov  balansi,  byudjet-soliq  siyosati,  pul-kredit  siyosati, 

bandlik, ishsizlik va inflyatsiya darajalar ustidan nazorat yuritish mumkin bо‘ladi. 

 

---