Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

TNB-2 apparati (52-rasm) 
to‘rtta gorizontal baraban
  (
3) va unga  o‘rnatilgan 
bug‘  ko‘ylagi  (11)  hamda  lentali  spiralsimon  aralashtirgichdan  tashkil  topgan. 
Aralashtirgich  reduktor  (2)  orqali  elektrodvigatel(1)dan  harakatga  keladi. 
Barabanlarni  pastki  qismiga  SO
2
  gazini  ajralib  chiqishini  tezlashtirish  maqsadida 
aralashtirish uchun bug‘ borbatyori  (10) o‘rnatilgan.  
Barcha  barabanlar  o‘zaro, 
patrubkalar  bilan  birlashtirilgan.  (2)  va  (3)  barabanlarni  birlashtiruvchi  vertikal 
patrubka(13)ga ishqor eritmasining kirishi uchun purkagich o‘rnatilgan.  
 
Birinchi baraban ustiga tsilindr shaklidagi reaktor-aralashtirgich (8) o‘rnatilgan 
bo‘lib,  uning  ichida  turbinali  aralashtirgichli  (7)  stakan  bor.  Bu  aralashtirgich 
reduktor  (6)  orqali  elektrodvigatel  (5)dan  harakatlanadi.  Stakan  tubiga  yog‘ 
kislotalari va natriy karbonat eritmasini kiritish uchun patrubkalar o‘rnatilgan. YOg‘ 
kislotalari va natriy karbonat aralashmasidan hosil bo‘lgan karbonatli massa yuqoriga  
ko‘tariladi va tsilindr devori bilan stakan orasidagi bo‘shliq orqali birinchi barabanga 
tushadi.  Birinchi  va  ikkinchi  barabanlarga  gaz  yig‘gich  (4)  o‘rnatilgan  bo‘lib,  unga 
karbonatli  sovunlanish  jarayonida  hosil  bo‘lgan  SO
2
  gazi  to‘planadi.  Uchinchi  va 
to‘rtinchi  barabanlarda  sovunli  massa sathini saqlab turish,  sovunni bo‘shatib  olish, 
gidrozatvor (12) orqali amalga oshiriladi. TNB-2 apparatini unumdorligi 7-10t/soatni 
tashkil qiladi.  
Xo‘jalik sovuni asosini uzluksiz usulda tayyorlash uchun ―BSHM‖ va ―DON‖ 
apparatlaridan ham foydalaniladi. ―BSHM‖ apparati ikki pog‘onali aralashtirgich gaz 
ajratgich  va  tugal  sovunlagichdan  iborat.  Ikki  pog‘onali  aralashtirgichda  karbonatli 
sovunlash sodir bo‘ladi. 
Bevosita  usul  bilan  sovunni  uzluksiz  pishirish  uchun  mo‘ljallangan 
uskunalarning texnik –iktisodiy ko‘rsatkichlari 25-jadvalda ko‘rsatilgan.  

---

153 
 
 
38– rasm. TNB-2 apparati sxemasi