Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg

Tunnel  initsiatori 

dastlabki  paketni  yangi  paketga  jo‘natuvchi  va  qabul 

qiluvchi  xususidagi  axboroti  bo‘lgan  yangi  sarlavhali  paketga  inkap-sulyasiyalaydi. 

Inkapsulyasiyalangan 

paketlar 

har 

qanday 

protokol 

turiga, 

jumladan 

marshrutlanmaydigan  protokollarga  (masalan  Net  BEUL)  mansub  bo‘lishlari 

mumkin.  Tunnel  bo‘yicha  uzatiladigan  barcha  paketlar  IP  paket-lari  hisoblanadi. 

Tunnelning  initsiatori  va  terminatori  orasidagi  mar-shrutni  odatda,  Internetdan 

farqlanishi mumkin bo‘lgan, oddiy marshrutla-nuvchi tarmoq IP aniqlaydi. 

Tunnelni  initsiallash  va  uzish  turli  tarmoq  qurilmalari  va  dastu-riy  ta’minot 

yordamida  amalga  oshirilishi  mumkin.  Masalan,  tunnel  maso-fadan  foydalanish 

---

uchun  ulashni  ta’minlovchi  modem  va  mos  dasturiy  ta’minot  bilan  jihozlangan 

mobil  foydalanuvchining  noutbuki  tomonidan  initsiallanishi  mumkin.  Initsiator 

vazifasini  mos  funksional  imkoni-yatlarga  ega bo‘lgan  lokal tarmoq  marshrutizatori 

ham  bajarishi  mumkin.  Tunnel  odatda,  tarmoq  kommutatori  yoki  xizmatlar 

provayderi shlyuzi bi-lan tugallanadi. 

Tunnel  terminatori 

inkasulyasiyalash  jarayoniga  teskari  jarayonni  bajaradi. 

Terminator  yangi  yangi  sarlavhalarni  olib  tashlab,  har  bir  dast-labki  paketni  lokal 

tarmoqdagi adresatga yo‘llaydi. 

Inkapsulatsiyalanuvchi 

paketlarning 

konfidensialligi 

ularni 

shifr-lash, 

yaxlitligi  va  haqiqiyligi  esa  elektron  raqamli  imzoni  shakllanti-rish  yo‘li  bilan 

ta’minlanadi.  Ma’lumotlarni  kriptografik  himoyalashning  jo‘da  ko‘p  usullari  va 

algoritmlari mavjud bo‘lganligi sa-babli, tunnel initsiatori va terminatori himoyaning 

bir  xil  usullaridan  foydalanishga  o‘z  vaqtida  kelishib  olishlari  maqsadga  muvofiq 

hisoblanadi.  Ma’lumotlarni  rasshifrovka  qilish  va  raqamli  imzoni  tekshirish 

imkoniyatini  ta’minlash  uchun  tunnel  initsiator  iva  terminato-ri  kalitlarni  xavfsiz 

almashish  vazifasini  ham  madadlashlari  zarur.  Un-dan  tashqari,  VPN  tunnelarini 

vakolatli  foydalanuvchilar  tomonidan  yaratilishini  kafolatlash  maqsadida  axborot 

aloqasining  asosiy  tarafla-ri      autentifikatsiyalashdan      o‘tishlari      lozim.   

Korporatsiyaning      mavjud  tarmoq  infratuzilmalari  VPN^  foydalanishga  ham 

dasturiy, ham appa-rat ta’minot yordamida tayyorlanishlari mumkin.