Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти



Download 3,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet117/258
Sana21.01.2022
Hajmi3,58 Mb.
#394022
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   258
Bog'liq
investitsiya-converted

 
 
9.1 – rasm. Qurilayotgan obektlarning harakteri va maqsadiga ko‘ra tarmoqlarga bo‘linishi 
 
Rasmda  keltirilganidek,  tarmoqlarga  bo‘linish,  o‘z  navbatida,  qurilishda 
ixtisoslashuvni chuqurlashtirish va qurilish quvvatlarini shakllantirishga xizmat qiladi 
hamda  biror-bir  tarmoq  iqtisodiyotini  rivojlantirish  uchun  kerak.  Investitsiyalar 
kiritilishida va investitsion loyihalar ishlab chiqishda hamda tarmoq tahlilini amalga 
oshirishda  yuqorida  keltirilgan  har  bir  tarmoq  xususiyatlarini  e’tiborga  olish  talab 
etiladi.  Qurilish  majmuasining  iqtisodiy  samaradorligini  aniqlash  uchun  moddiy-
texnika  bazasini  rivojlantirish  va  joylashtirish  uchun  qurilish  hududi  va  joyini 
tanlashga  ta’sir  qiluvchi  barcha  omillar  va  shartlarni  miqdoriy  ifodalashga  imkon 
 
67
 Metodicheskiye rekomendatsiy po otsenke effektivnosti investitsionnix proyektov (vtoraya redaksiya) : ofitsialnoye 
izdaniye / Ministerstvo ekonomicheskogo razvitiya i torgovli Rossiyskoy Federatsii, Ministerstvo finansov Rossiyskoy 
Federatsii, Gosudarstvenniy komitet po stroitelstvu, arxitekture i jilishnoy politike. ; ruk. av!\ kol. : V.V. Kosov, V.N. 
Livshits, A.G. Shaxnazarov. M. : Ekonomika, 2000.  
QURILISH TARMOG‘INING QUYI TARMOQLARGA 
BO‘LINISHI 
 
Sanoat 
Transport  
Madaniy – maishiy qurilish 
Qishloq xo’jaligi 
Boshqalar  
Uy – joy   


133 
 
beradigan  usullarga  ega  bo‘lish  lozim.  Bunday  usullar  tarkibiga  ekonometrik 
modellarni  kiritish  lozim  bo‘lib,  u  o‘zgaruvchan  kattaliklarning  berilgan  chiziqli 
cheklashlarni  va  ushbu  kattaliklarning  maqsadli  funksiyasini  maksimallashtiruvchi 
yoki  minimallashtiruvchi  qiymatlari  majmuasini  topish  talab  qilinadigan  ekstremal 
masalalarni  yechishning  nazariyasi  va  amaliyotini  o‘zida  birlashtiradi
68
.  Demak, 
qurilish  tarmog‘ida  investitsiyalardan  foydalanish  jarayonlarini  chuqur  o‘rganish 
uchun ham iqtisodiy ham ekonometrik tahlilini olib borish tadqiqot metodologiyasini 
tashkil etadi. 
O‘zbekiston  Respublikasi  mustaqillikka  erishganidan  so‘ng  kapital  qurilish 
yangi  dastur  asosida  davom  ettirildi.  Respublika  iqtisodiyoti  uchun  muhim  bo‘lgan 
avtomobil,  oltin  qazib  olish,  neft  va  boshqa  sanoat  tarmoqlarida  yangi  korxonalarni 
qurish boshlandi. Barcha viloyatlarda sanoat korxonalari, uy-joylar, madaniy-maishiy 
binolar, bozor va savdo rastalari, hammom, choyxona, shifoxona, mahalla markazlari, 
masjidlar  qurildi,  o‘nlab  me’moriy  majmualar,  tarixiy  yodgorliklar,  madrasalar, 
masjidlar  ta’mirlandi.  Bozor  iqtisodiyotiga  o‘tish  davrida  qurilish  ishlari 
samaradorligini  yanada  oshirish  maqsadida  ayrim  qurilish  vazirliklari  tugatilib, 
mulkchilikning  turli  shakllariga  o‘tkazilgan  ixtisoslashgan  davlat  konsernlari, 
kompaniyalar,  davlat  aksiyadorlik  birlashmalari,  uyushmalar  tashkil  etildi.  Ularning 
eng  yiriklari:  “O‘zsanoatxo‘jalikqurilish”  korporasiyasi,  “O‘zmontajmaxsusqurilish” 
uyushmasi,  “O‘zdehqonchilik-qurilish”,  “O‘zjamoaxo‘jalikqurilish”  davlat  shirkat 
birlashmalari,  “Toshkentuyjoyinvestqurilish”  korporasiyasi  va  boshqalardir.  Suv 
xo‘jaligi  va  meliorativ  ishlarni  “O‘zsuvqurilish”  davlat  konserni  olib  boradi. 
“O‘ztransqurilish”,  “O‘zavtoyo‘l”  konserni,  Energetika  va  elektrlashtirish  vazirligi 
ham  qurilish  ishlarini  bajaradi.  Qurilish  amaliyotida  mijoz  odatda  umumiy  ishni 
bajaruvchi  bir  buyurtmachi  bilan  yakunlaydi,  u  ishlarning  o‘z  vaqtida  va  sifatli 
bajarilishi  uchun  hamda  javobgarlikni  muvofiqlashtirish  majburiyatini  oladi. 
Muayyan  turdagi  ishlarni  bajarish  uchun  subpudratchi  jalb  qiladi.  Bu  esa  o‘z 
navbatida  shartnoma  asosida  qurilish  tarmog‘iga  investitsiya  qilinish  chora-
tadbirlarini belgilaydi.   
Qurilish sohasida olib borilgan islohotlar har yili amalga oshirilib unda o‘tgan 
yilda  rejalashtirilgan  ishlarning  yakunlari  va  kelgusida  qilinadigan  vazifalar  hamda 
ustuvor  yo‘nalishlar  belgilab  olinadi.  Jumladan,  2016  yilda  bu  sohada  384  ta 
ob’ektning moddiy-texnika bazasini yanada rivojlantirish va mustahkamlash bo‘yicha 
qiymati 423 milliard so‘mlik ishlar amalga oshirildi, namunaviy loyihalar asosida 29 
ta yangi umumta’lim maktablari barpo yetildi, 219 ta maktab rekonstruksiya qilinib, 
136  tasi  kapital  ta’mirlandi.  Ushbu  sohada  bunday  ijobiy  ishlarni  ko‘plab  keltirish 
mumkin.  Joriy  yilning  yanvar-mart  oylarida  O‘zbekiston  Respublikasida  jami  11 
179,7  mlrd.  so‘m  qurilish  ishlari  bajarilgan  bo‘lib,  o‘sish  sur’ati  o‘tgan  yilning  mos 
davriga  nisbatan  105,9  foizni  tashkil  etdi.  Joriy  davrda  jami  qurilish  ishlari  hajmi 
tarkibida  yirik  qurilish  tashkilotlari  tomonidan  qurilish  ishlari  hajmi  3  574,4  mlrd. 
so‘mni  tashkil  etdi.  O‘tgan  yilning  mos  davri  bilan  solishtirganda  11,4  foizga  kam 
ishlar  bajarilgan  bo‘lib,  jami  qurilish  ishlari  hajmidagi  ulushi  o‘tgan  yildagi 
ko‘rsatkich  darajasidan  6,4  foizga  kamaygan.  Buning  uchun  esa  albatta  qurilish 
tarmoqlarida  bajarilgan  va  bu  sohada  amalga  oshirilayotgan  islohotlarni  tahlil  qilish 
maqsadga muvofiqdir (9.1-jadval). 
 
68
  Bayxonov  B.T  O‘zbekiston  iqtisodiyotida  investitsiyalarning  tarmoqlararo  taqsimlanishini  ekonometrik 
modellashtirish uslubiyotini takomillashtirish. Monografiya. // Toshkent: “IQTISODIOT”, 2017.-203 bet. 


134 
 

Download 3,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   258




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish