Mavzu: tsilindirik tishli uzatmalarni hisoblash

Yechish. 

1.

 

G’ildiraklar  uchun  materiallar  tanlaymiz.  Material  sifatida  tishli

 

g’ildiraklar uchun termik qayta ishlanishi bir xil, yahni yaxshilash yoki yuqori 

chastotali tok yordamida toblash bo’lib, tish yuzasining qattiqligi HRC 45-50 ga 

ega bo’lgan 40 X markali po’lat material tanlanadi. 

2. Kontakt 



n



 va egilishdagi 



F



 kuchlanishlar ruxsat etilgan qiymatlari 

 





H

 



=

 К

HL





H

0

 



 МPа

; 

      





F

 



=

 К

FL





F

0

 



 МPа

;   

  

K

HL

-uzoq muddat ishlash koeffitsenti, K

HL

=1 

   

 

    

 

  

K

FL

– uzatmaning ishlash muddatini xisobga oluvchi koeffitsenti, K

FL

= 1,63 

  





 

H

0

  



=

17

HRC

 

ур 

+

 200 

 

МPа

; 

    





 H

0 



=

17 



47,5 

+

 200 

=

1007,5 

МPа

; 

  

 

  

   

         

HRC 

ур

  

= 

45

+

50 

= 

95 

=

 47,5 

    

 

  

 

  

 

 

  

 

  

 

 

  

2 

 

  

 

  

 

  

   

           

 

2 

   

 

 

    

 

  

 

  

   

       





H

 

2

 



=

1,0



1007,5 

=

1007,5 

МPа 

    

 

  

 

  

   

         

N

2

  

=

 

2189

 tsikl 

 

 

    

 

  

 

  

 

N 

1 

=

 N 

2 



 u 

=

 

2189

 



10

6 



 4 

=

 8756 



10

6

 

tsikl 

    

 

  

 

   

 

 

 

 

   

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

   

 

   

 

  

   

 





H

1

 



=

1,0 



1007,5 

=

1007,5   

МPа 

    

 

  

 

  

   

         





H

0

 



=

 630  

МPа 

    

 

  

3. O’qlararo masofani hisoblash 

            

 

    

 

  

 

   

  

 

  

 

 

 

 

  

 

 

 

  

 

  

 

 

T

2 



 

K

H

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

213,5 



10

3

  



1,29 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

]

2 

 

=

 49,5 



 

(

4 

+

1

)

 

    

    

275415 

 

= 

а

w  

=

 

К

 а 

(

u

  

+

 

1

)



 

3

  

u

 

2

  



 

 



[

 

  

 

3 

 

4

2  



 

0,35 (1007,5)

2   

=

 

247,5 

3 

16 



 0,351015056,2 

 

 

   

a 

 

H 

 

   

 

 

 

   

 

 

 

 

 

   

 

   

 

  

 

        

              

 

    

 

  

  

---

 

247,5

3 

1015056,2

49181,248

 

=

 

247,5

3 

0,04845 

=

 247,5 



 0,36 

=

 89,1 

мм

 

 

 

K

a

  

=

 

49.5

 

K





  

=

 

1,29

 

 

a

  

=

 

0,35 

 

 

Standartga muvofiq o’qlararo masofani 

а

w

 

=

 

90

 

мм 

qabul qilamiz.

 

4. 

Normal modulni xisoblash

 

m

nc

  

=

 

(

0,01

 



 

0,02

)



 a

wc

  

=

 

(

0,01

 



 

0,02

)



90

 

=

 

0,9

 



1,8

 

mm 

 

GOST ga muvofiq m

nc

=1,5 mm qabul qilamiz. 

 

5. G’ildirak tishlarining eni 

 

b

2

  

=



 

a

 



 a

w

  

=

 

0,35

 



90

 

=

 

31,5

 mm

. 

 

G’ildiraklarning umumiy tishlar soni va qiyalik burchagi a) 

qiyalik burchagining eng kichik qiymati 

 



min

  

=

 arcsin(4

m

 / 

b

2

 ) 

=

 (4 



1,5 / 31,5) 

=

 arcsin(4 



0,0476) 

=

 arcsin(0,190476) 

=

 11

0 

 

 

uzatma g’ildirak tishlarining umumiy tishlar soni 

 

z 

 

= 

2 



a

w

 cos 



min 

= 

2 



90 



cos11

0 

= 

180



0,9816 

=

118 

um 

 

 

 

 

 

m 

1,5 

1,5 

 

   

 

 

 

Umumiy tishlar sonining qiymatini bilgan holda qiyalik burchagining 

hisobiy qiymatini aniqlaymiz. 

 

 

min

  

=

 arccos( 

z

um

m

 / 2 



 

а

w

 ) 

=

 (118 



1,5 / 2 



90) 

=

 arccos(

177

180

) 

=

 arccos(0,9833) 

=

 10

0

30'

 

 

 

Etaklovchi va yetaklanuvchi g’ildiraklar tishlar soni 

 

z

1

  

= 

 

z

um 

= 

 

118 

= 

118 

=

 23,6 

qabul qilamiz Z

1

=24 

 

 

 

 

 

 

1 

+

 

u 

1 

+

 4 

5 

 

 

 

 

 

 

  

    

z

2 

 

=

 z

um

 

−

 z

1

 

=

118

 

−

 

24

 

=

 

94 

 

 

Uzatish sonining hisobiy qiymati 

u 

х

  

=

 

z

2

  

=

 

94

 

=

 

3,917 

 

z

1

 

24 

 



u 

 

= 

u

х

  

−

 u 



100% 

= 

3,917 

−

 4 



100% 

= 

0,83 



100% 

=

 2,15% 

х 

 

 

 

 

 

u 

4 

4 

 

 

   

 

 

 

G’ildiraklarning aylana diametrlari 

 

d

1

  

= 

 

m 



 z

1 

 

= 

1,5



24  

= 

  36  

=

 36,6 



 37 

mm 

 

cos 

 

 

 

 

 

 

 

  

0,9833 

 

0,9833 

  

 

d 

2 

= 

m 



 z

2 

 

= 

1,5



94  

= 

141   

=

143,4 



144 

mm 

cos 

 

 

 

 

0,9833 

 

   

0,9833 

   

 

 

d

 a

1 

 

=

 d

1

 

+

 

2

 



 m  

=

 

37

 

+

 

2

 



1,5

 

=

 

40

 mm 

d 

a

 

2

  

=

 d 

2

  

+

 

2

 



 m 

=

 

144

 

+

 

2

 



1,5

 

=

 

147

  mm 

 

d 

f

 

1

  

=

 d

1