Toshkent davlat yuridik instituti ekologiya huquqi

Yaponiya
.  Quyosh  chiqish  yurtida  ekologiya,  xususan,  ekologiya  huquqi 
alohida  ahamiyat  kasb  etadi.  Chunki  aholisining  ko
‘
pligi  va  maydonining 
kichikligi  yaponlarni  atrof-muhitga  bo
‘
lgan  munosabatini  qadimdan  shakllantirib 
kelgan. 
XX  asrning  70
—
80-yillarida qabul  qilingan  atrof-muhit  muhofazasiga  oid bir 
qator qonunlar ekologik   munosabat  prinsiplari va   mexanizmini o
‘
rnatgan. Ular 
jumlasiga  «Korxonalarni  joylashtirish  to
‘
g
‘
risida»  (1972),  «Ekologik  ekspertiza 
to
‘
g
‘
risida»  (1981),  «Portlar  va  gavnlar  to
‘
g
‘
risida»  (1972),  «Suv  havzalarining 
sifatini  yaxshilash  to
‘
g
‘
risida»  (1972)gi  qonunlar  kiradi.  Shunday  qilib, 
yaponlarning 
milliy 
ekologik 
huquqi 
manbalarida 
nafaqat 
atrof-muhit 
muhofazasiga  doir  normalar,  standartlar,  me
’
yorlar  va  qoidalar,  yana  ularni 
hayotga tatbiq etish usullari va yo
‘
llari ham beriladi.  
Ekologik  ekspertizani  o
‘
tkazish  Yaponiya  qonunchiligida  mahalliy  davlat 
boshqaruv  organlariga  topshirilgan.  Davlat  ahamiyatiga  molik  ekspertizani  Atrof-
muhit bo
‘
yicha agentlik, Atrof-muhit bo
‘
yicha boshqarmalar o
‘
tkazadilar. Ularning 
funksiyalariga:  qurilish  loyihalarining  mazmuni;  tabiatni  muhofaza  qilish 
inshootlarining turlari; hududlarning tabiiy-geografik xususiyati; tabiatni muhofaza 
qilish texnologiyalari; ekologik muammolarning birlamchiligi; istiqbolni belgilash 
modellariga doir ma
’
lumotlarni yig
‘
ish ham kiradi. 
Yaponiyada  xalqaro  ekologik  munosabatlarni  tartibga  solib  turuvchi  maxsus 
davlat  organlari  faoliyat  yuritadi.  Ular  rivojlanayotgan  mamlakatlarga  yordam 
berish  loyihalarini  ham  ishlab  chiqadilar  va  amaliy  yordamni  amalga  oshirishni 
nazorat qiladilar. 
Kanada
. 
Т
abiati  go
‘
zal  bo
‘
lgan  shimoliy  mamlakatlar  qatoridan  joy  olgan 
Kanadaning  davlat  ramzi  sifatida  «uch  klyon  bargi»  olingan.  Ekologik  tadbirlar 
davlatning  iqtisodiy  rejalashtirish  va  qarorlarni  qabul  qilish  jarayoni  bilan 
birgalikda olib boriladi. 
Kanadada tabiatni muhofaza qilish masalasi asosan uning provinsiyalari orqali 
amalga  oshiriladi.  Har  bir  provinsiyaning  ekologik  munosabatlarini  tartibga 
solishdagi  maxsus  qonunlari  mavjud  bo
‘
lib,  ular  mahalliy  boshqaruv 
sub
’
yektlarning qattiq nazoratida turadi. 

---

Ekologik  qonunchilik  umumiy  va  maxsus  vakolatlangan  davlat  organlaridan 
atrof-muhitga oid ma
’
lumotlarni doimiy berib turish, jamoatchilik bilan muloqotda 
bo
‘
lish,  reviziya  ma
’
lumotlarini  ommaviy  axborot  vositalarida  chop  etib  turish 
majburiyatini  yuklaydi.  Yuristlar  esa  bunday  faoliyatni  ekologik-huquqiy 
munosabatlarni  tartibga solishning eng progressiv usuli, deya e
’
tirof etishmoqda. 
Kanada  dunyoda  eng  «ekologiyalashtirilgan  davlatlar»  qatoridan  joy  olgan 
bo
‘
lib, birgina o
‘
rmonlarni muhofaza qilishdagi «yashil reja» xalqaro hamjamiyat 
uchun  namuna  tariqasida  olinadi.  Bu  dastur  o
‘
rmonlarni  muhofaza  qilmoqchi 
bo
‘
lgan davlatlarga moddiy yordam ko
‘
rsatishni ham nazarda tutadi. Bu degan so
‘
z 
davlat  byudjeti  o
‘
zga  davlatlarda  ekologik  munosabatlarni  tartibga  solishga 
yordam berishni ham ko
‘
zda tutadi.