Kartashunoslik

xatoliklar ellipsi
 deb yuritiladi (8-
rasm). 
Kartadagi  xatoliklarni  hamma  turlari  bir-biri  bilan  bog‘langan  va  ulardan 
bittasini  o‘zgarishi  ayni  paytda  boshqasini  o‘zgarishga  olib  keladi.  Kartada  ular 
xuddi  bir-biriga  qarama-qarshi  turgandek  va  ulardan  bittasini  kamayishi  o‘sha 
paytni o‘zida boshqasini kattalashishiga olib keladi (9-rasm).  
 
9-rasm.
  Silindrik  proeksiyalarda  tuzilgan  kartalardagi  xatoliklar  ellipsi:  A  – 
teng burchakli; B – teng maydonli (yoki ekvivalent); V  – ixtiyoriy (teng oraliqli). 
Xatoliklar  ko‘rgazmali  bo‘lishi  uchun  aylana  ichiga  teng  tomonli  uchburchak 
chizilgan 
 
Bir  paytni  o‘zida  ham  maydonlar  tengligini  ham  shakllar  (figuralar) 
o‘xshashligini va chiziqlar uzunligini saqlab qoladigan kartografik proeksiya yo‘q 
(10-rasm). 
Kartografik  proeksiyalarni  tasniflash  ikkita  bir-biriga  bog‘liq  bo‘lmagan 
asosiy belgilar bo‘yicha amalga oshiriladi:  
1)  Xatoliklar  xarakteri  (xususiyati)  bo‘yicha  va  2)  yordamchi  geometrik 
yuzadan  foydalanish  usuli  (kartografik  to‘rni  tuzish)  bo‘yicha.  Kartografik 
proeksiyalar xatoliklar xarakteriga ko‘ra teng burchakli, teng maydonli va ixtiyoriy 
proeksiyalarga bo‘linadi. 
 
10-rasm.
  Kartografik  proeksiyalardagi  maydon  va  burchak  xatoliklari 
o‘rtasidagi o‘zaro nisbat
 

---

 
106