Ish yuritishni tashkil qilish. Arxeografiya va uning vazifalari

Hujjatlarni to‘plam ichida joylashtirish. 

Hujjatlar to„plam ichida davriylik, 

mavzular  bo„yicha  yoki  boshqa  belgilar  asosida  joylashtiriladi.  Odatda  to„plam 

mavzularga  bo„lingan  bo„ladi.  Hujjatlar  mavzular  ichida  davriylik  tartibida 

joylashtiriladi. 

Hujjatlar  to‘plamining  ilmiy-ma’lumotnoma  apparati. 

To„plam  ilmiy-

ma‟lumotnoma apparatida kirish. izohlar, har xil ko„rsatgichlar -ismlar, geografik, 

predmet va boshqalar mundarija bo„ladi. 

Arxiv  ishi  nazariyasi  va  amaliyoti  to„g„risidagi  predmet  “Arxivshunoslik” 

fanining  tarkibiy  qismidir.  Bu  predmet  arxiv  hujjatlarini  tashkil  qilishni,  arxiv 

tashkilotlari  ishining  ilmiy,  amaliy  masalalarini  o„z  ichiga  oladi.  Unda  davlat 

arxivida  doimiy  saqlash  uchun  hujjatlarni  ajratib  olish,  ular  saqlovini  ta‟minlash 

tamoyil  va  uslublari,  materiallarni  to„la  saqlashni  ta‟minlovchi  saqlash  usullarini, 

hujjatlarning  mazmuni  to„g„risidagi  ma‟lumotnomalar  tizimi,  ulardan  atroflicha 

---

19 

 

foydalanish,  arxiv  tashkilotlari  ishini  tashkil  etish  o„rganiladi  va  ilmiy  jihatdan 

ishlab chiqiladi. 

Bu  ishlarni  tashkil  qilishda  tarixiylik,  ya‟ni  masalalarga  tarixiy  nuqtai 

nazardan va keng yondashish tamoyiliga asoslaniladi. 

O„zbekiston  Respublikasi  Milliy  arxiv  fondi  (O„zR  MAF)  tarkibiga  1917 

yildan oldingi davr hujjatlari, shuningdek sovet tashkilotlari, idoralari, korxonalari 

faoliyatida  yuzaga  kelgan  hujjatlar,  o„zbek  xalqi  madaniyati,  tarixi,  san‟ati, 

adabiyoti  va  yozma  yodgorliklari,  ilmiy-texnik  hujjatlari,  kino-foto-fonohujjatlar, 

plakatlar, varaqalar, proklamatsiya va hokazolar kiradi. 

O„zR  MAF  hujjatlarini  turkumlash  (klassifikatsiyalash)  uch  bosqichni  o„z 

ichiga oladi:  

1) O„zR MAF hujjatlarining umumiy turkumi;  

2) arxiv doirasidagi hujjatlar turkumi;  

3) arxiv fondi doirasidagi hujjatlar turkumi. 

Shunday  qilib,  turkum  ob‟ekti:  birinchi  bosqichda  O„zR  MAF  barcha 

hujjatlari,  ikkinchi  bosqichda  -  ma‟lum  bir  arxivning  hujjatlari  va  uchinchi 

bosqichda esa, ayrim arxiv fondining hujjatlari bo„ladi.