Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

 

---

 

391

10.9. Favquloddagi foyda va zararlar tahlili 

 

Favquloddagi foyda va zararlar moliyaviy natijaviylikning uchinchi 

tarkib  qatori  hisoblanadi.  Uning  qatoriga  bevosita  tasodifiy  holatlardan 

ko‘riladigan  natijalar  kiritiladi.  Masalan,  suv  toshqini  yoki  yer 

qimirlashi,  yong‘in,  bo‘ronlar  oqibatida  yoki  boshqa  tabiat  hodisalari 

asosida  ro‘y  beradigan  yo‘qotishlar  kiritiladi.  Favqulodda  foyda  yoki 

daromadlar  yoki  zararlar  qatoriga  kiritiladigan  a’lohida  moddalar 

«Mahsulot  (ish  va  xizmat)lar  tannarxiga  kiritiladigan  mahsulot  (ish  va 

xizmatlar)ni  ishlab  chiqarish  va  sotish  xarajatlari  tarkibi  va  moliyaviy 

natijalarning  shakllanishi  tartibi  to‘g‘risida»gi  Nizomda  aniq 

ko‘rsatilmagan. 

Ularning  faqat  bitta  sharti  umumiy  Nizomda  belgilangan,  ya’ni 

yaqin  uch  yillik  oraliqda  korxona  uchun  odatiy  hol  hisoblanmagan 

holatlardan  olinadigan  daromadlar  yoki  foyda  summasi  korxona  uchun 

kutilmagan holatlardan olingan daromadlar sirasiga kiritiladi. 

Kutilmagan  yoki  favqulodda  holatlardan  olingan  daromadlar  yoki 

ular  bo‘yicha  yo‘qotishlar  moliyaviy  natijalar  to‘g‘risidagi  hisobotning 

alohida tarkib qatori sifatida belgilangan. 

Ularni  korxonada  rejalashtirish  amalga  oshirilmaydi,  ya’ni 

favqulodda  daromad  va  xarajatlar  rejalashtirilmaydigan  qatorga 

kiritiladi.  Ularning  hozirgi  paytda  korxonalar  faoliyat  natijaviyligidagi 

salmog‘i sezilarli ta’sirga ega emas.