Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

8.8. Material xarajatlariga «sarf me’yori» va «material bahosi» 

o‘zgarishi ta’sirining tahlili 

 

Ishlab  chiqarish  xarajatlarining  tarkibida  asosiy  ulushni  bevosita 

material  xarajatlari  tashkil  etadi.  Ularning  salmog‘i  ayrim  sanoat 

korxonalarida  salkam  60-80  %  tashkil  etadi.  Shu  jihatdan,  material 

xarajatlarining o‘zgarishi va o‘zgarish sabablarini o‘rganishdagi muhim 

vazifa, ularni (mahsulot hajmining kamayishiga yo‘l qo‘ymagan holda) 

iqtisod  qilish  va  ulardan  samarali  foydalanishdir.  Yengil  sanoatda 

mahsulot tannarxida materiallar xarajati yuqori salmoqqa (60-80 %) ega. 

Shu bois tannarxni pasaytirish rezervlarini aniqlash maqsadida material 

xarajatini rejaga nisbatan o‘zgarish sabablari aniqlanmog‘i lozim. Tahlil 

uchun  kerakli  ma’lumotlar  «Mahsulot  kalkulatsiyasi»dan  olinadi.  Bu 

hisobot  shaklida  mahsulot  birligini  ishlab  chiqarish  uchun  sarflangan 

materiallar turlari, ularni  miqdori,  material bahosi keltirilgan. Mahsulot 

birligi  uchun  sarflangan  materiallar  xarajatini  aniqlash  uchun  mahsulot 

birligiga sarflangan materiallar miqdorini material bahosiga ko‘paytirish 

lozim.