Toshkent kimyo texnologiya instituti

NSlO` 

.

 SlO`

) ning ta’siri kuchli bo‘ladi. Odatda oqartirish ishini muhit ishqoriy 

bo‘lgan sharoitda (rN = 9,0 – 10,0) uy temperaturasida olib borish tavsiya etiladi. 

2. 

Paxta

 

 sellyulozani

 

vodorod peroksidi bilan

 

oksidlash. 

Sellyulozani vodorod peroksidi bilan oqartirishda, oqartiruvchi moddadan tashqari 

boshqa  qo‘shimcha  modda  ham  ishlatiladi.  Bu  qo‘shimcha  modda  vodorod 

peroksid  bilan  oqartirish  jarayonini  boshqarib  boradi.  Vodorod  peroksidining 

dissotsiyasi quyidagi tenglama bilan ifodalanadi: 

H

2

O

2

 = H

+

 + HO

2

 

– 

 

Bu  erda  HO

2

 

–

  ioni  faol  oqartiruvchi  reagent  hisoblanadi.    Ionlanish  jarayoni 

vodorod ionlarini ishqor bilan  neytrallashda kuchayadi.  Noqulay sharoitda (og‘ir 

metallar  ionnlari  ta’sirida,  bular  vodorod  peroksidini  parchalanishda  initsiator 

rolini bajaradi) vodorod peroksid suv va gaz holatdagi kislorodga parchalanadi: 

2N

2

O

2

 = 2N

2

O + O

2

 

Quyidagi  qo‘shimchalarning  jarayonda  ishtirok  etishi  shart  hisoblanadi:  natiriy 

ishqori,  natriy  silikati,  magniy  sulfati.  Natriy  silikat  bufer  rolini  bajarishdan 

tashqari,  vodorod  peroksidi  bilan  oqartirishni  barqarorlaydi  va  qurilmalarning 

karroziyaga uchrashini kamytiradi – metall yuzida himoya parda hosil qiladi.   

 

Paxta momig‘idan sellyuloza olish jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat: 

 

paxta momig‘ini transportirovka qilish va tozalash; 

 

momg‘ni Bi-Vic mashinasiga yuborish; 

 

paxta momig‘ni qisman qirqish va pishirish; 

---

20 

 

 

momig‘ni qirqish, yuvish va massani oqartirish; 

 

oqartirilgan massani yuvish; 

 

quritish, taxlab joylashtirish.