Sabirov B. A. Mashinasozlik texnologiyasi asoslari

Tebranuvchi  qayroqlar  yordamida  mexanik  ravishda  o‘lchamiga  etkazish 

(superfinish). 

Superfinish yassi, dumalok botiq, egilgan, tashqi, ichki va shunga o‘xshash sirtlar 

o‘ta  toza  ishlov  berish  usulidan  iborat.  Bu  usul  avtomobil  sanoatida  eng  ko‘p  qo‘llaniladi. 

Superfinish  tebranuvchi  qayroqlar  yordamida  sirtlarga  ishlov  berishni  nazarda  tutadi,  bunda 

uchta,  ba’zida  esa  undan  ham  ko‘p  yo‘nalishlarda  harakatlar  operatsiyaga  oshadi,  Detalning 

aylanishi  dan  tashqari  qayroqlar  bo‘ylama  va  tebranuvchi  harakatga  ega  bo‘ladi.  Asosiy  ishchi 

harakat bo‘lib qayroqning tebranma harakati xizmat qiladi. Bunda qayroqlarning yurishi 2 — 6 

mm  ni  tashkil  etadi,  ikkilanma  tebranishlar  esa  minutiga  200  ming  martagacha  bo‘ladi. 

Superfinishning  g‘oyasi  "takrorlanmaydigan  iz"  degan  tamoyil  asosida  bo‘lib,  bunda  har  bir 

alohida  abrazivning  donachasi  bitta  yo‘ldan  ikki  marta o‘tmaydi.  Superfinishda  kesish  tezligi 

juda ham past 1 dan 2,5 m/min gacha bo‘ladi. 

---

 

      10.5- rasm. Markazsiz jilvirlash sxemalari: 

a—umumiy sxemasi; b—bo‘ylama

 

surish orqali jilvirlash;  

v- ko‘ndalang surish orqali jilvirlash 

1- jilvirtosh doirasi 

2- ishlov beriladigan detal 

3- yetaklovchi jilvirtosh doirasi, 

4- tayanch (pichok)