Sabirov B. A. Mashinasozlik texnologiyasi asoslari

Kurinmas  –  (berkitilgan)  baza 

–  bunda  zagotovka  bazasi  kuzda  tutilgan  yuza,  uk  yoki 

nuqta ko’rinishida bo’ladi. 

Aniq (ayon) baza 

– bunda zagotovkani baza real tekislik belgilangan nuqta yoki belgilar 

kesishgan nuqta ko’rinishida bo’ladi. 

 

2.2. Bazalarni doimiylik va kushilish tamoyillari 

Detallarga  mexanik  ishlov  berish  usullari  bilan  tayyorlashda  yuqori  aniqlikka  erishish 

uchun  ularning  bitta  yuzasini  doimiy  ravishda  O’rnatish  bazasi  sifatida  foydalanilsa  maqsadga  

muvofiq bo’ladi. CHunki O’rnatish bazasi almashishi bilan ishlov berish aniqligi pasaydi. Buni 

---

asosiy  sababi  Har  bir  O’rnatishda  Detalning  yuzalarini  o’zaro  joylashuvini  ifodalovchi  o’qlar 

siljib  koladi.  Tabiiyki,  qator  operatsiyalarni  bajarishda  faqat  bitta  yuzadan  O’rnatish  bazasi 

sifatida  foydalanish  mumkin  emas.  Bunga  sabab  detal  yuzalarining  o’zaro  joylashish  tartibi, 

dastgohning texnologik imkoniyatlari va kesuvchi asboblarning tuzilishi bo’ladi.