Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

4-§. Raqobat usullari 
 
 Iqtisodiy faoliyat yurituvchi sub’ektlar o’zaro raqobatga kirishar ekan raqobatda yutib 
chiqish uchun turli-tuman uslublardan foydalanishadi, «tesha tegmagan» yangi yo’llarni o’ylab 
topishadi. Ularning xilma-xilligidan qat’i nazar umumiy tomoni bor. U narxga kelib taqaladi 
yoki bo’lmasa narx ishtirok etmaydi. 
 
Shunga ko’ra raqobatnnig ikki usuli bor: narx vositasida raqobatlashuv, narxdan 
foydalanmay raqobatlashuv. 
 Ularni qay biridan ko’proq foydalanish iqtisodiyotda bozorda mavjud shart-sharoitdan 
kelib chiqadi. 
 Raqobatning dastlabki bosqichlarida asosiy o’rinda narx vositasida raqobat turgan. Erkin 
raqobat davrida raqobat kurashining bosh usuli tovarlarni raqibnikidan ko’ra pastroq narxda 
sotish bo’lgan. 
 Iqtisodiyotni monopollashuvi raqobat kurashi usullarini ham o’zgartiradi. 
 Narx vositasida raqobat kurashi olib borishga nisbatan narxdan foydalanmay raqobat 
kurashi olib borish usullari kengroq qo’llanila boshlaydi. 
 Raqobat kurashida tovar sifati, uni sotish shart-sharoitlari, reklama qilishning ahamiyati 
ortib boradi. Ko’p firmalar o’z mahsulotlarini raqiblarinikidan yaxshiligini ko’rsatish maqsadida 
o’zlarining tovar belgilari, firma muhrlari orqali ko’rsatishga harakat qilishadi. Savdo bilan 
shug’ullanadigan kishilarni maxsus ko’rik, testlardan o’tkazib, ularni shirinsuxan, jozibali, 
«istarasi issiq» bo’lishiga ahamiyat beriladi. 
 Ko’pgina tovarlar sotilganda qo’shimcha imtiyozlar, bepul xizmatlar joriy etiladiki, ular 
ham qo’shimcha xaridorni jalb etadi. 
 Masalan, AQSh da ikki aviakompaniya