A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin


Diduragay   va poliduragay chatishtirish



Download 5,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/244
Sana14.01.2022
Hajmi5,84 Mb.
#363449
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   244
Bog'liq
biologiya. 9-sinf (2014, a.zikiryayev, a.to'xtayev)

Diduragay
 
va poliduragay chatishtirish
  deb,  ikki  yoki  undan  ortiq 
juft  belgilari  bilan  farq  qiladigan  ota­ona  organizmlarning  o‘zaro 
chatishtirishga  aytiladi.  Diduragay  chatishtirishni  tekshirish  uchun 
Mendel  ikki  juft  belgisi  bilan:  donining  rangi  (sariq  va  yashil)  va  shakli 
(silliq  va  burishgan)  bo‘lgan  gomozigota  holdagi  no‘xat  o‘simliklarini 
o‘zaro  chatishtirdi.  No‘xat  donining  sariq  rangi  (A)  va  silliq  shakli  (B) 
dominant,  yashil  rangi  (a)  va  burishgan  shakli  (b)  retsessivdir.    Har 
bir  o‘simlik  bir  tipdagi  gametalarni  hosil  qiladi.  Bunday  gametalarning 
qo‘shilishidan olingan naslning barchasi bir xil ya’ni sariq­silliq bo‘ladi.
Birinchi  bo‘g‘in  duragaylarida  har  juft  allel  genlardan  faqat  bittasi 
gametalarga tushib qoladi. Ya’ni birinchi meyoz bo‘linish natijasida A gen 
B  gen  bilan  bitta  gametaga  yoki  b  gen  bilan  tushishi,  xuddi  shu ningdek, 
a  gen  B  gen  yoki  b  gen  bilan  bitta  gametaga  tushishi  mumkin.  Har  bir 
organizmda  juda  ko‘p  jinsiy  hujayralar  hosil  bo‘ladi,  statistik  qonuni­
yat  bo‘yicha  har  bir  duragayda  to‘rt  xilda  25  %  dan  —  AB,  Ab,  aB,  ab 
gametalar  hosil  bo‘ladi.  Urug‘lanish  jarayonida  bitta  organizm  gametalari 
ikkinchi  organizmning  har  bir  gametalari  bilan  tasodifan  uchrashishi 
mumkin.  Buni  Pennet  katakchasi  yordamida  osongina  aniqlash  mumkin. 
Pennet  katakchasiga  gorizontal  bo‘yicha  bitta  orga nizm  gametalari,  verti­
kal bo‘yicha katakchalarning chap tomoniga ikkinchi organizm gametalari 
yoziladi.  Katakchalar  ichiga  esa  gametalar  qo‘shilishidan  hosil  bo‘lgan 
zigotalarning  genotipi  yoziladi  (112­  betdagi  59­  rasmga    qarang).  F
2
  da  
hosil  bo‘lgan  orga nizm larni  fenotip  bo‘yicha    hisoblab  chiqish  nihoyatda  
oson. 
Duragaylar  fenotip  bo‘yicha    to‘rtta    guruhga    bo‘linadi:  9  ta    sariq 
silliq;  3  ta  yashil  silliq;  3  ta  sariq  burishgan;  1  ta  yashil  burishgan  du­
ragaylar  hosil  bo‘ladi.  Agar  har  bir  belgilar  bo‘yicha  ajralishni  hisoblab 
chiqiladigan bo‘lsa, sariq donning soni yashil rangga, silliq shaklining soni 

Download 5,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish