V – Ma’ruza. Kimyoviy kinеtika va kimyoviy muvozanat

TRIMOLEKULYAR REAKSIYALAR

 

Kimyoviy  reaksiyalar  borishida  bir  vaqtda  3  ta  molekulaning  o`zaro 

to`qnashish  ehtimolligi  juda  kam.  Shuning  uchun  (A  +  B  +  C 

 D) 

uchmolekulyar reaksiya (to`rt molekulyar reaksiya ham) deyarli uchramaydi. Lekin 

quyidagi  reaksiyani  uchmolekulyar  reaksiyaga  misol  keltirish  mumkin.  Bu  -  azot 

molekulasi ishtirokida tabiatda ozon gazining hosil bo`lishi:

 

O

2

 + O + N

2

 

 O

3

 + N

2

 

Bu reaksiyada azot molekulasi kislorod molekulasi va atomi ta`sirida ajralib 

chiqadigan  ortiqcha  energiyani  "yutib"  oluvchi  modda  vazifasini  o`taydi.  Aks 

holda  bu  energiya  qaytadan  O

3 

 O

2 

+  O  hosil  bo`lishiga  olib  keladi.  Shu 

singari 2NO + CI

2 

 2NOCI reaksiyasi ham uch molekulyar reaksiyadir.