Mikrobiologiya (Ma’ruza matnlari)

 

Bakteriyalarning umumiy tavsifi

. Bakteriyalar bir xujayrali xlorofilsiz organizmlardir. 

Bakteriyalar juda yupka qobiq bilan o‘ralgan protoplazmadan iboratdir. Ularning o‘lchami 0.06-0.3 

dan 3.5 mikrongacha bo‘lishi mumkin. Bakteriyalar ko‘pincha sharsimon, tayoqchasimon shaklga 

ega bo‘ladi. Deyarli xamma bakteriyalar xivchinga ega bo‘lib, bu xivchinlar xujayraning bir yoki 

ikki uchiga, ayrim xollarda esa butun xujayra bo‘ylab joylashgandir. Xivchinlar yordamida 

bakteriyalar xarakatlanadi. Xivchinga ega bo‘lmagan bakteriyalar xarakatlanmaydi. Fitopatogen 

bakteriyalarda bir qator fermentlar: proteaza,  amilaza,  protopektinaza va boshqalar bor. Mavjud 

fermentlarning yuqori darajali faolligi tufayli bakteriyalar o‘simlik ichiga kirib, xujayra devorlarini 

yemiradi, xujayrani nobud bo‘lishi tufayli patologik jarayon kuzatiladi, bu esa kasallikni turli xil 

ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi. 

Bakteriyalar o‘simlik ichiga turli yoriqlar, qirilgan joy va boshka mexanik shikastlangan 

qismidan hamda tabiiy tirqishlar ustida, chechevichka orqali kiradi. 

           O‘simlarda bakteriyalar qo‘zg‘atadigan kasalliklarni parenximali va parenximali-o‘tkazuvchi 

to‘qima kasalliklarga bo‘lish mumkin.