Oziq ovqat mahsulotlari texnologiyasi

3- ish. ERIYDIGAN QURUQ MODDALAR OG’IRLIK QISMINI 

REFRAKTOMETR YORDAMIDA ANIQLASH 

 

Kerakli asboblar: 

Refraktometr. Kerakli mahsulotlar: Meva  suvlari,   sharbatlari,   shinni,  

meva  konservalarining eruvchi qismi. 

Ishni bajarish tartibi: 

Eruvchi quruq moddalarni aniqlashning refraktometrik usuli bazi 

konservalarning quruq moddalarini aniqlashning standart usuli hisoblanadi va 

bu usul mahsulotga standartlarda malum ko’rsatmalar bo’lganda qo’llaniladi. 

Refraktometr yordamida tomat-pasta, tabiiy meva suvlari, sharbatlari, shinni va 

---

turli xil meva konservalarining eruvchi quruq moddalar miqdori aniqlanadi (2-

rasm). 

SHuningdek, bu usul yangi uzilgan mevalar, sabzavotlar va yarim tayyor 

mahsulotdagi eruvchi quruq moddalar ulushini aniqlashda qo’llaniladi. Ishni 

bajarishdan oldin asbobning aniqligi distillangan suvda tekshirib ko’riladi. Agar 

refraktometrning shkalasi 1,23 raqamini ko’rsatsa demak, asbob ishlaydi. Namunani 

tekshirishga  kirishishdan oldin refraktometrning qopqog’i ochiladi, prizmaga 1-2 

tomchi tekshiriluvchi modda tomiziladi va yuqori prizma yopiladi so’ngra, 

refraktometrning ko’rsatishi yozib olinadi, bunda tekshiriluvchi moddaning 

harorati 20°S dan oshmasligi kerak. Moddaning harorati moddaning quruq 

moddalari miqdoriga to’g’ridan-to’g’ri bog’liq bo’ladi. Agar moddaning harorati 

20°S dan farq qilsa, haroratga to’g’rilash maxsus jadvaldan foydalaniladi.