«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi

4.7.  ASOSIY VOSITALARNING  INVENTARIZATSIYASINI
HISOBGA OLISH
O‘zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi
Qonuniga muvofiq, korxonalar o‘z aktivlari va majburiyatlarini
inventarizatsiya qilishlari lozim.
Inventarizatsiyaning maqsadi korxona asosiy vositalarining haqiqat-
da borligini  va sifat holatini aniqlash, texnik hujjatlar (transport,
tavsifnoma, loyihalar)ni tekshirish va buxgalteriya hisobi ma’lumotlarini
oydinlashtirishdan iborat.
Inventarizatsiya vaqtida ortiqcha chiqqan obyektlarga quyidagicha
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D     0220-0290     K                      D     0120-0190     K                    D     9390     K
Eskirish qiymati                      Dastlabki qiymat
Korxona, tashkilot va muassasalarda asosiy vositalarni inven-
tarizatsiya qilish «Inventarizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish» nomli
19-son BHMA va «Asosiy vositalar» nomli 5-son BHMAga asoslanadi.
«Buxgalteriya hisobi va hisoboti to‘g‘risidagi Nizom»ga muvofiq,
asosiy vositalar inventarizatsiyasi bir yilda kamida bir marta yillik hisobot
tuzishdan oldin o‘tkaziladi.
Asosiy vositalar inventarizatsiyasi haqiqatda borligini va sifat
holatini aniqlash texnik hujjatlarini tekshirish va buxgalteriya hisobi
ma’lumotlari bilan taqqoslash maqsadlarida o‘tkaziladi. Inventarizatsiyani

---

82
korxona rahbari buyrug‘i bilan tayinlangan inventarizatsiya komissiyasi
o‘tkazadi va moddiy javobgar shaxs ishtirokida asosiy vositalar inven-
tarizatsiya qilinadi. Olingan ma’lumotlar inventarizatsiya vedomostiga
yozilib, buxgalteriyaga topshiriladi. Vedomost 2 nusxada tuzilib,
komissiya a’zolari va moddiy javobgar shaxs tomonidan imzolanadi.
Asosiy vositalar kamomadi yoki buzilishi aybdor shaxslar hisobidan
qoplanadi. Agar aybdor shaxs aniqlanmagan bo‘lsa, u holda zararlar
schotlarida quyidagicha aks ettiriladi:
D     110-0190     K
D    9210    K              D  0210-0290  K
   Dastlabki qiymatiga
  Eskirish qiymatiga
        D   9430   K                        D    4730    K
Korxonaga
Aybdor shaxs schyotiga
keltirilgan
olib borilgan kamomad
     zarar
summasiga
D    9430    K
Aybdori aniqlanmagan
moddiy zarar summasi