Mavzu tо‘lov balansi

                              3.3. Importni tahlil qilish  

Kichik davlat gipotezasidan foydalanilganda, chet el valyutasidagi import narxi jahon 

bozorida  aniqlanadi  va  о‘sha  davlatning  boshqaruvi  organli  tomonidan  boshqarilmasligi 

nazarda tutiladi. Bu holda import hajmi ichki talab bilan  importga bо‘lgan talab quyidagi 

formula kо‘rinishida aniqlanadi: 

 

Py

Pm

,

Py

Yd

Pm

M

 (1) 

(+)  (-) 

Bu yerda: 

M – importning qiymati; 

Pm – eksportning milliy valyutadagi narxi; 

Yd – ichki daromad (yoki ichki talab); 

Py – ichki narxlar darajasi. 

Import  hajmi  haqiqiy  daromad  yoki  haqiqiy  ichki  xarajatlar  oshganda  о‘sishi 

mumkin.  Narxlarning  raqobatbardoshlik  о‘zgaruvchanligi  ularning  nisbatan  о‘zgarishiga 

import  hajmining  reaksiyasini,  chunonchi  mos  valyutalarda  ichki  va  tashqi  narxlarning 

harakatini, shuningdek, almashish kursini aks ettiradi. Davlat  ichida ishlab chiqariladigan 

tovarlar narxi import qilinadigan tovarlar narxiga nisbatan past bо‘lganida import tovarlar 

о‘rnini  shu  davlatda  ishlab  chiqarilgan  tovarlar  egallashi  tendensiyasi  kuzatiladi.  Nisbiy 

narxlarning о‘zgaruvchanligi manfiy ma’no kasb etadi. 

Importga bо‘lgan talabning kenglik shakli turli tovarlarda turlicha bо‘lishi mumkin. 

Shuning  uchun  ham  importni  mayda  kategoriyalarga  ajratadi:  kapital,  tayyor  va  yarim 

tayyor  mahsulotlar  prognoz  qilinadigan  kо‘rsatkichlarni  masshtablar  о‘zgaruvchanligi 

---