O‘ zbekiston respublikasi oliy va o‘ rta max sus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
UO‘K
 336.71:657.6(075.8) 
KBK 65.053ya73 
 
©
 
M.Yadgarova, R.Qurbonov
, 2019 
ISBN 978-9943-13-849-0 
                        
© «IQTISOD
-
MOLIYA», 201
9 

---

3 
 
 
KIRISH 
 
Bozor  iqtisodiyoti  qolaversa,  xalqaro  ijtimoiy  va  iqtisodiy 
aloqalarning  globallashuvi  sharoitida  barcha  x
o‘
jalik  yurituvchi 
subyektlardagi  kabi  banklarda  ham  bajarilayotgan  operatsiyalar 
buxgalteriya  hisobida  hisobga  olib  boriladi.  Ushbu  ma’lumotlar  bank 
faoliyati ustidan nazorat qilish, uning rivojlanish istiqbollarini belgilash 
va faoliyat natijalariga baho berish uchun asos b
o‘
lib xizmat qiladi. 
O‘
zbekiston  Respublikasida  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiy 
islohotlarning  asosiy  pirovard  maqsadi 
—
  mamlakat  iqtisodiyotida 
bozor  munosabatlari  tamoyillarini  t
o‘
liq  qaror  toptirishdan  iboratdir. 
Bozor  munosabatlariga  asoslangan  iqtisodiyotni  shakllantirish  y
o‘
lida 
izchil islohotlar olib borilayotgan hozirgi bosqichda tijorat banklarining 
mamlakat iqtisodiyotidagi roli tobora oshib bormoqda. 
Prezidentimiz 
o‘
z  Farmonida 
“O‘
tgan  yillarda  mamlakatimizda 
auditning  normativ-huquqiy  va  uslubiy  bazasi  shakllantirildi, 
shuningdek,  auditorlik  faoliyatini  litsenziyalashning  soddalashtirilgan 
va  muddatsiz  tizimi  joriy  etildi,  bu  auditorlik  xizmatlari  bozorining 
shakllanishiga  va  mahalliy  auditorlik  tashkilotlari  auditorlik 
kompaniyalarining  yirik  xalqaro  tarmoqlariga  kirishini  ta’minlashga 
imkon  yaratdi.    Shu  bilan  birga,  qator  muammolar  va  kamchiliklar 
auditorlik  faoliyatining  yanada  rivojlanishiga,  boshqarishga  oid 
qarorlarni qabul qilish va korporativ boshqaruv  sifatini oshirish uchun 
auditorlik xizmatlarining ahamiyatini oshirishga t
o‘
sqinlik qilmoqda
1
.” 
de
ya ta’kidlaganlari bejiz emas.
 
Hozirgi davrda 
O‘
zbekistonda bank auditi b
o‘
yicha tijorat banklari 
moliyaviy  holatini  tahlil  qilishning 
o‘
ziga  xos  tizimi  tashkil  qilingan. 
Shuningdek, tijorat banklari Markaziy bankka har oy faoliyatining k
o‘
p 
sohalarini 
o‘
z 
ichiga  olgan  ma’lumotlar,  balans  hisoboti,  iqtisodiy 
normativlar hisob-kitobi, foyda va zararlar hisobotlarini taqdim etadilar. 
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida tijorat banklari oldiga bozor 
                                                           
1
 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
ning 
“O‘zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini yanada rivojlantirish 
chora- 
tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori. PQ
-3946, 2018-yil19-sentyabr. 
 

---

4 
 
konyunkturasi 
o‘
zgarishi  talablariga  moslashgan  holda  moliyaviy-
iqtisodiy  murakkabliklarni  yengish,  banklararo  raqobat  kurashida 
raqobatbardosh  b
o‘
lish  hamda  ular  faoliyatini  yanada  rivojlantirish 
vazifalarini  q
o‘
ymoqda.  Mazkur  vazifalarni  amalga  oshirishda  tijorat 
banklari  moliyaviy  natijalarini  tahlil  qilishni,  bank  auditini  yanada 
takomillashtirish va samaradorligini oshirish, umuman bank moliyasini 
mohirona boshqarishni talab etadi.