O‗zbekiston respublikasioliy va o‗rta

Ikkiyuzlamachi yoki “Yolg„onchi g„amxo‟r”
 –
 o‗zini sizga yaxshilik qilayotgan 
kabi  ko‗rsatadi,  biroq  qalbida  boshqalarga  nisbatan  adovat,  ko‗rolmaslik  mavjud 
bo‗lgan odam. 
“Surunkali  ayblovchi” 
–
  doimiy  ravishda  o‗zgalarning  aybini  qidiradigan 
(tirnoq orasidan kir qidiradigan), o‗zini doimo haq deb hisoblaydigan shaxs.  
Hayotda uchraydigan bu kabi odamlarning toifalari talaygina. 
                                                           
18
 Бородкин Ф.М. Внимание конфликт! - Новосибирск. 1989. 

---

50 
 
Shu  munosabat  bilan  ziddiyatli  holatlarda  yoki  tarbiyasi  qiyin  odamlar  bilan 
muomala  qilganingizda  siz  nafaqat  do‗stlik  degan  tushunchaning  ma‘nosini 
anglaysiz,  balki    muomalaning  yuksak  sifatlarini  ham  o‗zlashtirib  borasiz. 
Dialektikaning ahamiyati aynan mana shu jarayonda namoyon bo‗ladi. 
Ko‗rinib  turibdiki,  ziddiyatlar  insonlararo  muomala  madaniyatida  tez-tez 
hissiyotli holatlarni yuzaga keltiradi va ayni paytda munosabatlarni chigallashtirishga 
hamda murakkablashtirishga olib keladi. Ziddiyatli holatlarni yuzaga kelganda uning 
oldini olish uchun quyidagilarni tavsiya yetish mumkin: 
1.
 
Ziddiyatli  holatlarda  insonning  hatti-harakatini  aql  emas,  balki  hissiyotlar 
boshqarishini  unutmang.  Zero,  aql  yon  bergan  paytda  inson  o‗zining  so‗zi  va 
hatti-harakatiga javob bera olmaydi. 
2.
 
Muomalaning  ko‗plab  muqobil  usullaridan  foydalaning,  suhbatdoshingizni 
―jerkib‖ tashlamang,  o‗zingizga  ―Men  ham  yanglishishim  mumkinku!?‖  degan 
savolni bering. 
3.
 
Ziddiyatning  mohiyatini  to‗laqonli  tushunishga  harakat  qiling  va  «Mabodo 
ziddiyat hal etilmasachi?‖ degan xavotirdan yiroq bo‗ling. 
4.
 
Agar  suhbatdoshingiz  qattiq  hayajonda  yoki  g‗azablanayotgan  bo‗lsa,  uni 
«sovutishga‖  intiling,  zinxor  undan  baland  kelishga  urinmang:  o‗zingiz  jim 
bo‗lingda, undan buni talab qilmang. 
5.
 
Suhbatdoshingizga  o‗zini  sizning  o‗rningizga  quyib  ko‗rishini  so‗rang,  ya‘ni 
«Agar siz mening o‗rnimda bo‗lganingizda qanday yo‗l tutgan bo‗lar edingiz?‖ 
degan savolni berib ko‗ring. 
6.
 
Qilgan xizmatingizni haddan ziyod maqtayvermang va minnat qilmang. 
7.
 
Ziddiyatni  yuzaga  kelishiga  sababchi  bo‗lgan  hamkoringizni  hadeb 
ayblayvermang. 
8.
 
Har qanday holatda ham o‗zaro munosabatni saqlab qolishga harakat qiling. 
O‗ylaymizki,  ushbu  maslahatlar  sizning  kelgusi  faoliyatingiz  uchun  zarur 
bo‗ladi.