Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Kesish holatlari

Keskichning harakat yo‘nalishi yog‘och tolalarining yo‘na- 

lishiga nisbatan qanday joylashganligiga qarab, kesish holatlari 

uchga  bo‘linadi:  torsaviy  kesish,  bo‘ylamasiga  kesish  va 

tolalarga ko‘ndalang yo‘nalishda kesish.

a

b

e

g

d

f

v

v

v

v

v

v

---

17

Tortsaviy kesishda (4-rasm, 

a) 

kesish tekisligi yog‘och tola- 

lariga nisbatan perpendikular yo‘nalgan bo‘ladi, bunda qirindi 

sinib, bir-biriga salgina ilinib yoki ayrim bo‘laklar holida ajralib 

chiqadi.

Tolalarni bo‘ylamasiga kesishda (4-rasm, 

b) 

kesish yo‘nalishi 

tolalar yo‘nalishiga mos keladi; qirindi tasmasimon bo‘ladi, 

ba‘zan sinib, bo‘laklarga ajraladi.

Tolalar yo‘nalishiga ko‘ndalang kesishda (4-rasm, 

d) 

keskich 

kesish tekisligida tolalarning bo‘yiga nisbatan perpendikular 

yo‘nalishda harakatlanadi; qirindi bir-biriga bo‘sh bog‘lanib 

turadi.

Bir xil sharoitda kesganda yog‘ochning kesishga ko‘rsata- 

digan qarshiligi tortsaviy kesishda eng katta, ko‘ndalang ke- 

sishda esa eng kichik bo‘ladi.

Kesishning asosiy turlaridan tashqari, ko‘ndalang 

- tortsa- 

viy kesish (4-rasm, e), tortsaviy bo‘ylamasiga kesish (4-rasm,/) 

ko‘ndalang-bo‘ylamasiga kesish (4-rasm, 

g) 

va boshqa holatlar 

mavjud.

Yog‘ochga keskich bilan ishlov berilganda bitta kesish sirti 

hosil bo‘lsa, 

ochiq kesish 

deyiladi. Bunda ishlov berilayotgan 

sirtning hamma joyidan qirindi chiqadi; keskichning tig‘i zago- 

tovka enidan birozgina enliroq yoki zagotovka eniga teng 

bo‘lishi mumkin. Agar ikki yoki uch kesish sirti hosil bo‘lsa, 

bunday kesish 

yarim ochiq 

yoki 

yashirin kesish 

deyiladi (5-

rasm).

1

2

3