O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy


B O S H Q A R I S H   O M I L L A R I



Download 4,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet133/158
Sana11.01.2022
Hajmi4,55 Mb.
#351125
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   158
Bog'liq
hjacki 2119 pedagogika

B O S H Q A R I S H   O M I L L A R I
Ishlab  chiqarishni  boshqarish  omillari  deganda  -   boshqaruv 
mehnatining  maxsus  turlarini,  boshqariluvchi  obyektlarga  t a ’sir 
k o ‘rsatishning  biror  bir  y o ‘nalishini  tushunmoq  kerak.  Boshqaruv 
omillariga:  rejalashtirish,  tashkil  qilish,  sozlash  (koordinatsiya 
qilish),  nazorat  qilish,  hisob-kitob  qilish  kiradi.
Rejalashtirish  -   boshqariluvchi  obyektlarni  rivojlantirish  va 
modellashtirishni,  bashorat  qilishni  ham  o ‘z  ichiga  oladi.
Tashkil  qilish  -   ishlab  chiqarish  obyektining  tuzilishini  va 
boshqaruv  tizimini  tanlab  olish  hamda  shakllantirishdir.  Tizimning 
tuzilishi  elementlar  o ‘rtasidagi  munosabatlarini  va  ularning  o ‘zaro 
harakatini  belgilashdir.
Nazorat  qilish  -   ishlab  chiqarishning  amaldagi  jarayonini  va 
taraqqiyotini  rejaga  qanchalik  muvofiqligini  kuzatib  va  tekshirib 
turishdan  iboratdir.
Nihoyat, hisob-kitob qilish esa rejani yoki uni amalga oshirishdagi 
muayyan  bosqichlaming  qanday  bajarilayotganligiga  yakun  yasash- 
dir.  Hisobga  olish,  axborotlami  yakunlashga,  uni  tizimga  solishga 
imkon  beradi.  Shuningdek,  u  mazkur  tizimning  keyingi  davrga 
moMjallangan  ish  dasturini  ishlab  chiqish  uchun  axborot  bazasidan 
t o ‘liq  foydalanishga  imkon  beradi.
Shuni  t a ’kidlab  o ‘tish  lozimki,  y u qo rida  sanab  o ‘tilgan 
bo shqarish  om illarini  xalq  x o ‘ja lig im iz n in g   xohlagan  sohasiga, 
ju m la d a n ,  m a k ta b -m a o rif   so h asiga  ham  t o ‘liq  m a ’noda  tatbiq 
qilish  m um kin.
255


Demak,  biz  fikr yuritayotgan  funksiyalar  ijtimoiy  boshqaruvning 
mazmunini  tashkil  qiladi.  M odomiki,  shunday  ekan,  m aktab-m aorif 
sohasidagi  har  bir  rahbar  xodim  o ‘zining  boshqaruv  ish  tuzimini 
m azkur  boshqaruv  omillari  asosida  tashkil  qilsa,  bu  borada  s o ‘zsiz 
yaxshi  natijalarga  erishishi  mumkin.  Buning  uchun  esa,  mazkur 
boshqaruv  omillari  va  ularning  mohiyatiga  t o ‘liq  tushunib  olmoq 
lozim.
M a k ta b d a   b o shq a ru v   m ehnati  bilan  s h u g ‘ullanuvchi  kishilar 
(m ak tab   direktori,  d ire k to rn in g   o ‘quv  tarb iya  va  x o ‘j a lik   ishlari 
b o ‘yicha 
o ‘rinbosarlari, 
m a ’nav iy at 
b o ‘y icha 
o ‘rinbosari, 
m etod  birla sh m a   rahbarlari,  k asaba  uyushm a si  tash kilo tinin g 
raisi)  b o sh qa ru v  ap p aratlarini  tashkil  etadi.  B oshq a rish nin g 
b arch a  b o ‘g ‘in  va  b o sq ich larid ag i  x o d im la r  ham  shu  a pp aratg a 
m ansub d irlar.  B o sh q a ru v   ap p aratin ing   bir  qism ini  kishilarni 
b oshq aru vch i sh a x sla r (m aktabdagi  rahbarlar) tashkil etsa,  ikkinchi 
q ism ini  ijrochilar  ( o ‘qituvchi,  tarbiyachi,  yosh la r  tashkilotchisi, 
s in f  rahbarlari,  m etod  b irla sh m a la rn in g  a ’zolari,  texn ik  xo d im lar) 
tashkil  etadi.
Boshqarish  sohasidagi  ijrochi  xodimlarni  ikkita  asosiy  guruh- 
lariga:
a)  m utaxassislariga(o‘qituvchi  va  tarbiyachilarga);
b) texnik xodimlarga(laborant,  farrosh,  montyor,  maktab qorovuli 
kabilarga)  b o ‘lish  mumkin.
M aktabga 
o ‘qituvchi, 
tarbiyachi 
va 
texnik 
xodimlarni 
to ‘g ‘ri  tanlash  va  ularni  to ‘g ‘ri  joy-joyiga  q o ‘yish,  maktab  ichki 
boshqaruvidagi  muhim  masalalardan  biridir.  Maktab  xodimlarini 
tanlashda  quyidagi  qoidaga  rioya  qilish,  muhim  ahamiyat  kasb 
etadi.  Maktab  xodimlarini  siyosiy  bilimi,  halolligi,  ishbilarmonligi, 
m a ’muriy  qobiliyatiga  qarab  tanlash.
256



Download 4,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   158




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish