Qadriyatlar falsafasi

YASSAVIY 
Ahmad YAssaviy 1041 yilda tug’ilgan. Ilmiy adabiyotlarda vafoti 1165—
1367 yillar deb ko’rsatilgan. 
YAssaviy tariqatining birinchi va asosiy fazilati uning xalqchilligidir. Unda 
ham Olloh, ham inson madh etiladi. YAssaviy o’zining «Hikmat»larida insonni 
qadrlaydi, uni adolatsizlikdan, zulmdan himoya etishga chaqiradi. Bu haqda u 
«qayda ko’rsang ko’ngli sinuq mahram bo’lgil, andog’ mazlum yo’lda qolsa, 
hamdam bo’lgil», deydi. 
Buyuk mutafakkirning asosiy maqsadi odamlarni Olloxni tanishga, uning 
yaqini bo’lishga da`vat etish, odamni xudoning eng aziz bandasi sifatida e`zozlash, 
adolatsizlikni qoralash,  bu dunyoning dog’larini  insonga  yuqtirmaslikdan 
iboratdir. 
Ahmad YAssaviy inson o’z azaliy pokligini saqlashi, gunoh orttirmasligi 
uchun nima ish qilishi kerak, degan savolga ham o’zicha javob beradi. YAssaviy 

---

inson o’zining azaliy pokligini saqlashi uchun bu dunyodan yuz o’girishi, umrini 
odamlardan uzoqda, yolg’izlikda, uzlatda toat-ibodat bilan o’tkazishi lozim, deb 
hisoblaydi. Buni u Ollohga yaqin bo’lishning, o’ziga u dunyoda saodat  ta`min 
etishning shartlaridan biri deb biladi. 
YAssaviy fikricha insonning xudo vasliga etishi uchun shariat, tariqat, ma`rifat, 
xaqiqat kabi bosqichlarni birma-bir bosib o’tishi, dunyodan, o’zligidan voz kechishi,. 
o’zini xilvatga tortib, ham fikrini, xam zikrini xudoga berishi kerak. Agar odam jonini 
qiynab bo’lsada, ibodat qilsa, nafsini o’ldirib, qanoat qilishga odatlansa, xo’rlash va 
malomatlarga bardosh bersa, o’shanda xudoning diydoriga etadi, deydi. YAssaviy 
tariqati va falsafiy ta`limotining asosiy jihatlari ana shulardan iborat.