Ijtimoiy fanlar kafedrasi pedagogika. Psixologiya

Identiv  o‗quv  maqsadi 
—  texnologik  jarayonning  asosiy 
komponenti  bo‗lib,  kutiladigan  natijaga  aynan  mos  keladigan  o‗quv 
maqsadi.  Identiv  o‗quv  maqsadi  o‗z  navbatida  o‗quv  vazifalariga 
aylantiriladi. 
Interfaol  metod 
-  o‗quv  jarayoning  tarkibiy  qismi  bo‗lib,  bir 
vaqtning  o‗zida  ham  o‗qituvchi,  ham  o‗quvchini  faollashtirishga 
yo‗naltirilgan o‗qitish usullari majmui. 
Grafik  organayzerlar 
-  o  ‘quv  jarayonida  qo‗yilgan  maqsadga 
erishishda 
yordam  beruvchi  chizma,  jadval,  grafiklar  majmui.  Agar  grafik 
organayzerlami  o‗qituvchi  tayyor,  to‗ldirilgan  holda  qo‗llasa,  vosita 
vazifasini,  o‗quvchilaming  mashg‘ulot  mavzusiga  doir  bilimlarini 
mustahkamlash  va  fikrlashini  rivojlantirish  maqsadida  ishlatilsa,  metod 
vazifasini bajaradi. 
Pedagogik texnologiyaning yuqorida qayd etilgan xususiyatlaridan va 
majmular  nazariyasining  qonuniyatlaridan  kelib  chiqib,  unga  quyidagi 
kengaytirilgan ta'rifni beramiz. 
Professor B. Ziyomuhammadovning ftkricha, ―Pedagogik texnologiya 
-  bu  jamiyat  ehtiyojidan  kelib  chiquvchi,  oldidan  belgilangan  kasbi 
ijtimoiy  sifatlarini  samarali  shakllantiradigan  va  aniq  maqsadga 
yo‗naltirilgan  o‗quv  jarayonini  majmu  sifatida  ko‗rib,  uni  tashkil 
qiluvchi  qismlari  bo‗lgan  o‗qituvchi  (pedagog)ning  o‗qitish  vositalari 
yordamida o‗quvchi (talaba)larga ma'lum bir sharoitda muayyan ketma-
ketlikda  va  ma'lum  bir  pedagogik  usullardan  foydalanib,  ko‗rsatgan 
ta'sirida  nazoratda  tutuvchi  va  ta'lim  natijasini  baholab  beruvchi 
texnologiyalashgan ta'limiy tadbirdir.  
 ―Pedagogik  texnologiya  -  bu  muayyan  loyiha  asosida  tashkil 
etiladigan,  aniq  maqsadga  yo‗naltirilgan  o‗quv  jarayonini  majmu 
sifatida  qarab,  usbbu  maqsadning  natijalarini  kafolatlovchi  ta'lim 
jarayoniga texnologik yondoshiligan ta 'limiy tadbirdir‖. 
Pedagogik  texnologiya  tushunchasini  oydinlashtirishga  qaratilgan 
ta'riflarning  xilma-xilligi,  bir  tomondan,  rivojlangan  mamlakatlarda  bu 
mavzuning  u  yoki  bu  darajada  o‗rganilayotganini  ko‗rsatsa,  ikkinchi 
tomondan, pedagogik texnologiyani pedagogik amaliyotga joriy etishga 
bo‗lgan 
urinishlarning 
ma'lum 
natijasiniifodalaydi.Pedagogik 
texnologiyaning  asosiy  tushunchasi,  so‗zsiz,  o‗quv  jarayoniga  majmu 
sifatida  yondoshishdir.  Bunda  ta'lim-tarbiyada  ishtirok  etuvchi  barcha 

---

37 
 
narsa va hodisalar o‗zaro funksional bog'liqlikda bo‗lib, bir butunlikni, 
ya'ni majmuni tashkil qiladi. Pedagogik jarayon majmuyining muayyan 
bir  vaqt  mobaynida  bosqichma  -  bosqich  amalga  oshirilishi  pedagogik 
texnologiya  deyiladi.  Pedagogik  texnologiyaning  an'anaviy  usul 
(metod)lardan  asosiy  farqi,  uning  to‗la-to‗kis  majmular  nazariyasi 
qonuniyatlaridan kelib chiqqanligidadir. 
Pedagogik  texologiyaning  avvalgi  usullardan  afzalligi,  u
 
ta'lim 
jarayonini bir butunlikda ko‗rib, ta'lim maqsadi, uning mazmuni, bilim 
berish usullari va vositalari hamda ta'lim oluvchi va ta'lim beruvchilarni 
majmuga keltirib, ta'lim natijalarini avvaldan belgilab, ta'lim jarayonini 
nazorat qilish va baholash kabi qismlarini o‗zaro uzviy bog'lab majmuga 
keltirib turib, jarayon loyihasini tuzishidadir. Uning an'anaviy usullanlan 
farqi,  u
 
talabalarning  o‗zlariga  berilgan  bilimni  yodlab  aytib  berishiga 
emas, balki ta'lim-tarbiya jarayonining yakunida konkret bir harakatlarni 
bajarishga yo‗naltirilganligidadir. 
Pedagogik  texnologiyaning  boshqa  ta'lim  usullaridan  navbatdagi 
farqi