Nigora Erkaboyeva

IV.  Pedagogik  jarayonning  turli  bosqichlarida  o‘qituvchi  odobi  va 
nazokatining  namoyon  bo‘lishi. 
O‘qituvchining  muloqot  odobi  –  o‘qituvchining 
pedagogik jarayonda o‘quvchilar, ota-onalar, vasiylar va hamkasblari bilan tashkil 
etadigan muloqotda odob qoidalariga rioya etish darajasi.  
O‘qituvchi   va   o‘quvchining  o‘zaro  hamfikrliligi  – pedagogik jarayonda 
o‘qituvchi va o‘quvchilar qarashlari, intilishlari, maqsadlarining o‘zaro bir-biriga 
mos, muvofiq kelishi.   
O‘qituvchi  va  o‘quvchining  o‘zaro  hamkorligi  –  pedagogik  jarayonda 
ko‘zlangan  maqsadga  erishish  yo‘lida  o‘qituvchi  va  o‘quvchilarning  birgalikda, 
manfaatlar tengligi, o‘zaro hurmat asosida faoliyat olib borishlari.   
O‘qituvchi  va  o‘quvchi  munosabatidagi  qiyinchiliklar  –  pedagogik  jarayonda 
o‘qituvchi va o‘quvchi munosabatlarining oson, bir maromda, nizolarsiz kechmasligi.   
                                                           
6
 
Большая  психологическая  энциклопедия  /  Самое  полное  современное  издание.  –  Москва: 
Эксмо, 2007. – С. 420.
  

---

O‘qituvchi va o‘quvchi munosabatidagi qiyinchiliklarni bartaraf etish yo‘llari  – 
pedagogik  jarayonda  oson,  bir  maromda,  nizolarsiz  kechmaydigan  o‘qituvchi  va 
o‘quvchi  munosabatlarining  oldini  olish,  ularni  bartaraf  etishna  qaratilgan  xatti-
harakat, amaliy harakat.   
Bo‘lajak  o‘qituvchilarda  pedagog  odob  va  nazokat  sifatlarini  shakllantirish  – 
bo‘lajak o‘qituvchilarda pedagog odob va  nazokat to‘g‘risidagi tushunchalarni hosil 
qilish orqali ularda amaliy ko‘nikma va malakalarni tarkib toptirish. 
Shunday  qilib,  kasbiy  faoliyatda  o‘qituvchining  pedagogik  odob  va  nazokatga 
ega  bo‘lishi  ta’limiy-tarbiyaviy  vazifalarni  hal  qilishda  muhim  ahamiyatga  ega. 
O‘qituvchining  pedagogik  odobi  uning  mavjud  ijtimoiy-axoloqiy  me’yorlarga  rioya 
qilishi  bilan  belgilansa,  pedagogik  nazokati  muomala,  yurish-turish,  xulq-atvorda 
o‘zaro  uyg‘unlikka  erisha  olishida  ko‘zga  tashlanadi.  O‘quvchilar  bilan  muloqotda 
o‘qituvchining ularga bo‘lgan   yoqtirishi (simpatiyasi) va hamdardligi (empatiyasi) 
pedagogik  maqsadlarga  erishish  uchun  zarur  sharoitni  yaratadi.  Ta’lim,  tarbiyaviy 
ishlar  jarayonini  boshqarishda  ham  o‘qituvchining  pedagogik  odob  va  pedagogik 
nazokatga egaligi uning muvaffaqiyatini ta’minlovchi omillardan biri sanaladi.