11-mavzu. Ma’lumotlar bazasi va ma`lumotlar bazasini boshqarish tizimlari



Download 0,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/9
Sana12.01.2022
Hajmi0,7 Mb.
#336141
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
11-maruza

“Mijoz  – 

server”

  arxitekturasi  quyidagicha  qurilgan:  o  MB  fayllar  to`plami  shaklida 

maxsus kompyuterning (tarmoq serveri) qattiq  

diskida joylashadi.  

o

 

MBBT ham tarmoq serverida joylashadi.  



o

 

Mijoz  kompyuterlaridan  iborat  bo`lgan  lokal  tarmoq  mavjud  bo`lib, 



har bir  

kompyuterda MB bilan ishlovchi mijoz dasturi o`rnatilgan.  

o

 

Har bir mijoz kompyuterda foydalanuvchilar dasturni ishga tushirish 



imkoniga ega. Dasturning foydalanuvchi interfeysi yordamida foydalanuvchilar 

ma`lumotlarni  tanlash/yangilash  uchun  serverdagi  MBga  murojaat  qiladi. 

Murojaat qilish uchun maxsus SQL so`rovlar tili ishlatiladi, ya`ni serverga faqat 

so`rov matni jo`natiladi.  

o

 

MBBTda  serverdagi  MBning  jismoniy  tuzilmasi  haqidagi 



ma`lumotlar saqlanadi.  

o

 



MBBT serverdagi ma`lumotlarga murojaatni qayd qiladi va serverda 

ma`lumotlarni  qayta  ishlash  amallari  bajariladi  va  natija  mijoz  kompyuteriga 

yuboriladi. Shu tarzda MBBT natijalarni mijoz dasturiga yuboradi.  

o

 



Dastur  esa  o`zidagi  foydalanuvchi  interfeysi  yordamida  natijalarni 

tasvirlab beradi.  

  



  

  

7.1.3-rasm. ‘Mijoz-server’ arxitekturasi  



  

Bajariladigan funktsiyalar server va mijoz o`rtasida qanday taqsimlanganini ko`rib 

chiqamiz.  

o

 



Mijoz dasturi funktsiyalari:  

-

 



so`rovlarni serverga jo`natish;  

-

 



serverdan olingan so`rov natijalarini talqin qilish.  

-

 



natijalarni 

biror 


shaklda 

foydalanuvchiga 

ko`rsatish 

(foydalanuvchi interfeysi).  

o

 

Server funktsiyalari:  



-

 

mijoz –dasturlardan so`rovlarni qabul qilish.  



-

 

so`rovlarni talqin qilish.  



-

 

MB ga so`rovlarni optimallashtirish va bajarish;  



-

 

natijalarni mijoz-dasturga jo`natish;  



-

 

xavfsizlik tizimini va murojaatni chegaralash;  



-

 

MB butunligini boshqarish;  



-

 

ko`p foydalanuvchili ish rejimi stabilligini ta`minlash.  



“Sanoat”  MBBTlari  “mijoz  –  server”  arxitekturasiga  asoslanadi.  Sanoat  MBBT 

lari  deb  atalashiga  sabab,  aynan  shu  tipdagi  MBBTlar  o`rta  va  yirik  masshtabli 

korxona,  tashkilot  va  banklarning  axborot  tizimlarining  faoliyatini  ta`minlab 

beradi.  Sanoat  MBBT  lariga  MS  SQL  Server,  Oracle,  Gupta,  Informix,  Sybase, 

DB2, InterBase va boshqalar misol bo`ladi.  



Tartibga ko`ra, SQL – serverga bitta xodim yoki xodimlar guruhi (SQL  – server 

administratori)  tomonidan  xizmat  ko`rsatiladi.  Ular  MBning  jismoniy 

xarakteristkalarini  boshqaradi,  MB  turli  komponentlarini  rostlaydi  va  qayta 

aniqlaydi,  optimallashtiradi,  yangi  MBlarini  yaratadi,  mavjud  MBlarini 

o`zgartiradi hamda turli foydalanuvchilar vakolatlarini belgilaydi.  

Bu  arxitekturaning  “fayl-server”  arxitekturaga  nisbatan  afzalliklarini  ko`rib 

chiqamiz:  

o

 



Tarmoq trafigi keskin kamayadi.  

o

 



Mijoz dasturlarining  murakkabligi  kamayadi  (asosiy  yuklama  server 

qismiga  beriladi),  buning  natijasida  mijoz  kompyuterlarining  apparat 

quvvatlariga bo`lgan talab pasayadi.  

o

 



Maxsus  dasturiy  vosita  -–  SQL-serverni  mavjudligi  –  loyihaviy  va 

dasturlash  

masalasining kattagina qismini yechilishini ta`minlaydi.  

o

 



MB butunligi va xavfsizligi oshadi.  

Bu  arxitekturaning  kamchiligi  sifatida  apparat  va  dasturiy  ta`minot  hamda  turli 

joylardagi  ko`p  sonli  mijoz  kompyuterlardagi  mijoz-dasturlarni  yangilash  uchun 

zarur bo`ladigan yuqori moliyaviy xarajatni aytish mumkin. Shunga qaramasdan  

“mijoz-server”  arxitekturasi  amalda  o`zini  oqladi  va  hozirgi  paytda  joriy 

arxitektura asosidagi ko`pgina MBlari mavjud va ishlatilmoqda.  



“Fayl – server” va “mijoz – server” arxitekturalari farqi. 

Quyidagi misol orqali 

tizimlar tahlilini amalga oshiramiz.  

1-  misol.  Firmada  buyurtmachi  va  buyurtma  haqidagi  ma`lumotlar  “Manzil”  va 

“Hisob”  nomli  jadvallarda  saqlanadi.  Jadvallar  quyidagi  atributlardan  tashkil 

topgan:  




Download 0,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish