O. K. Iminov iqtisod fanlari doktori, professor

Xalqaro kreditning ishlab chiqarishni rivojlantirishdagi roli. 
Xalqaro 
kredit  o'zaro  bog'liq  funksiyalarni  bajarish  orqali  ikki  yoqlama,  y a’ni 
ijobiy  va  salbiy  rol  o'ynaydi.
Xalqaro  kreditning  ijobiy  roli  takror  ishlab  chiqarish jarayonining 
uzluksizligini  t a ’m inlanishi  h am d a  uning  kengayishi  orqali  ishlab

---

chiqarish  kuchlari  rivojlanishining  tezlashishida  o ‘z  aksini  topadi. 
U sh b ud a  ularning  o 'z a ro   aloqasi  aks  etadi.  X alqaro  kredit  tashqi 
iqtisodiy  aloqalarga  va  pirovard  oqibatda  takror  ishlab  chiqarishga 
t a ’sir  etuvchi  b o g io v chi  b o ‘g ‘in  ham da  uzatkich  m exanizm i  rolini 
o'ynaydi.  Ishlab  chiqarish  o'sishining  mahsuli  b o ‘lgani  hold a   xalqaro 
kredit  bir  vaqtning  o'zida  uning  zaruriy  sharti  va  katalizatori  b o ‘lib 
ham   hisoblanadi.  U  ishlab  chiqarish  va  m u o m a la   jarayonlarin ing 
baynalmilallashuvi, jahon bozorining shakllanishi  h a m d a   rivojlanishiga 
ko‘maklashadi va xalqaro m ehnat taqsimotini chuqurlashtiradi.  Xalqaro 
kredit  takror ishlab chiqarish jarayonini  quyidagi y o ‘nalishlar bo'yicha 
tezlashishiga  k o ‘maklashadi:
M amlakatlarning  kredit  siyosati  jah o n   bozorlarida  kreditor  m am - 
lakat  m av qeiann i  mustahkamlash  vositasi  bo'lib  xizm at  qiladi.
B irin ch idan,  xalqaro  kredit  k red ito r  m a m la k a tla r  m avqelarini 
o ‘stirgan  holda  olingan  foydalarni  qarzdor  m am lak atlardan  o'tkazish 
u c h u n   ishlatiladi.  Shu  bila n   b irg a lik d a   s s u d a la rn i  f o iz la r   bilan  
qaytimining  jam iyat  sof  darom adining  m a ’lum  bir  hajm id a n   oshgan 
yillik  t o ‘lovlari  qarzdor  m a m la k a tla rd a   m azkur  j a m g ’arm a la rn in g  
shakllanish  manbalariga  salbiy  t a ’sir  etadi.
Ikkinchidan,  xalqaro  kredit q arzdor m am lakatlarda kreditor m a m ­
lakatlar u c h u n  qulay bo'lgan  iqtisodiy va siyosiy rejimlarning yaratilishi 
ham da  mustahkamlanishiga  ko‘maklashadi.
Ishlab chiqarish va almashuvning baynalmilallashuvi, j a h o n  xo‘jalik 
aloqalari  yangi  shakllarining  paydo  bo'lishi  xalqaro  kreditning  turli 
shakllari  rivojlanishiga  obyektiv  asos  bo'lib  xizmat  qiladi.