O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t. U. Umarov

Parmalash stanoklarida teshik parmalash 
Yaxlit materialda ochiq va yopiq silindrik teshiklar hosil qilish uchun parma 
deb  ataladigan  kesuvchi  asbobdan  foydalaniladi.  Parma  yordamida  teshik  hosil 
qilish texnologik jarayonini 
parmalash 
  deb ataladi. Mavjud teshikning diametrini 
parma  yordamida  kattalashtirish  jarayoni  parmalab  kengaytirish  deyiladi,  zenker 
yordamida kattalashtirish zenkerlash deb, razvyortka yordamida kattalashtirish esa 
razvyortkalash deb ataladi. 
Parmalash jarayoni birga sodir bo‘ladigan ikkita harakat: 
1)
 
asosiy  harakat  –  parmaning  yoki  metallning  o‘z  o‘qi  atrofida  qiladigan 
aylanma harakat; 
2)
 
surish  harakati  –  parmaning  o‘z  o‘qi  bo‘ylab  ilgarilanma  harakati 
natijasida amalga oshadi; 
Zagotovka  parmalash  stanogining  stoliga  qo‘zg‘almas  qilib  o‘rnatilgan 
bo‘lsa, kesish jarayonini amalga oshirish uchun parma o‘z o‘qi  atroifida aylanma 
harakatiga keltiriladi va o‘qi yo‘nalishida suriladi. Tokarlik, revolver stanoklarida, 
avtomatlarida va boshqa stanoklarda zagotovkalarda teshiklar ochishda zagotovka 
aylanma  harakatga  kelitiriladi,  parma  esa  o‘z  o‘qi  atrofida  ilgarilanma 
harakatlantiriladi.