R. X. Maksudov

2.19-rasm.
2.20-rasm.
26
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

b)  Bo‘lt  sterjeni  birikm ada  bolshliqsiz  o ‘matilgan  2.16-rasm  bunda 
sterjen  diametri  kesilishga tekshirilib aniqlanadi,  y a ’ni
d =
4F
  mm. 
[2.15]
mz[r
Bunda:  /-kesim lar  soni,  r- b o ‘ltlar  soni;  [r]A-ruxsat  etilgan  kesimlardagi 
kuchlanish
[rL=(0,2...0,3)ff„ 
[2.16]
Masala: 
Ikkita  bo‘lt  yordamida  mahkamlangan  birikmaga  F  =2.8kN 
kuch  ta ’sir  qilmoqda.  B o it  20  markali  po‘lat  materialidan  tayyorlangan, 
mustahkamligi  4.6  klass.  M ahkamlash  nazorat  qilinmaydi.  Bo‘ltlaming 
diametri  aniqlansin.
M asalaning  yechimi: 
Mahkamlanishi  nazorat  qilinmaydigan  boMtli 
birikmalar  uchun  2.3-jadvaldan  xavfsizlik  koeffitsiyenti  [s]0k  =  3.5 
tanlaymiz,  material  uchun  o-ok= 240 MPa qabul  qilamiz.
1.Ruxsat etilgan  cho‘zilishdagi  kuchlanish
M r =   p f -   =  ^ 2 = 6 8 .6 M P a  
lsL
2.Birikmada  boMtlarni  mahkamlash  uchun  kerakli  kuchni  aniqlaymiz, 
bunda 
siljish  bo'yicha  xavfsizlik  koeffitsiyenti 
K=1.6,  ishqalanish 
koeffitsiyenti  f  = 0.16
F0 -  
= 7kN
(/•/■r) 
2-0.16-2
3.Kuchning  hisobiy  qiymati
Fx =  1.3F0 =  1.3-7  =9.1 kN
4.B o‘ltning hisobiy  diametri
4 =   i / L   = 
=  13mm
уя[(т]
 
V 3.14-68 6
Aniqlangan  qiymatni  yaxlitlab  qadami  P=2mm  boMgan  M l6  rezba qabul 
qilamiz,  bunda dx =14.701  mm >  13mm  shart  bajariladi.
[<
t
J=0.8<7*