R. X. Maksudov

2.7-§.  B o it  sterjenini  inustahkamlikka  hisoblash
B o itli  birikmalaming  sterjenida  tashqi  kuch  ta’sirida  har  xil 
kuchlanishlar  hosil  b o ia d i.  Bunda  sterjendagi  kuchlanishlar  qiymati 
tashqi  kuchlarning y o ‘nalishiga  bog‘liq  b o iib ,  quyidagicha aniqlanadi.
l-hol. 
B o it  sterjeniga  faqat  cho‘zuvchi  kuch  ta’sir  etadi.  Bunga 
sirib  tortilmagan,  y a ’ni  zo'riqtirilm agan  holatda  osib  qo ‘yilgan  ilgak 
misol  bo ‘la  oladi 
(2.16-rasm).
  Uning  rezbali  qismi  tashqi  F  kuch 
ta ’sirida cho‘zilishga d,  diametr bo‘yicha tekshiriladi:
2-hol. 
B o it  sirib  tortilgan  bo‘lib,  sterjenga  tashqi  kuch  ta ’sir 
etmaydi 
(2.17-rasm).
  Bunga  masalan,  yopiq  uzatmaning qopqog'ini  sirib 
mahkamlash  uchun  ishlatiladigan  b o itla r kiradi.
B o it  sterjenga  sirib  tortish  natijasida  cho‘zuvchi  va  burovchi 
kuchlanishlar  hosil  b o ia d i,  bunda  tashqi  cho‘zuvchi  kuch  ta’sirida  hosil 
b o ig a n   kuchlanish 
o=4F/Kd/2
  sterjen  rezbasidagi 
moment  ta'sirida 
hosil  b o ig a n   burovchi  kuchlanish quyidagicha  b o iad i:
[
2
.
8
]
F
F