Zoologiya uzb 2017. indd

Sudralib yuruvchilarning kelib chiqishi.
 Sudralib yuruvchilar qa-
dimda suvda hamda quruqlikda yashovchilardan kelib chiqqan. 
Bundan 300 mln yil oldin yer yuzida iqlimning tobora quruq 
lashib 
borishi ta’sirida suvda yashovchilar quruq iqlimga mos 
lashib borgan: 
ular 
ning terisi qalinlashgan; o‘pkasi kengayib, teri nafas olishda 
ishtirok etmaydigan bo‘lib qolgan. Tuxumlari 
ning po‘sti ham qa-
linlashib, ular quruqlikka tuxum qo‘ya boshlagan. Ulardan hozirgi 
sudralib yuruvchilar paydo bo‘lgan. Suvda hamda quruqlikda yashov-
chilarning boshqa bir qismi o‘zgarib, ulardan hozirgi dumlilar va 
dumsizlar kelib chiqqan.
1. Toshbaqalar kosasi qanday tuzilgan?
2. Cho‘l toshbaqasi qanday hayot kechiradi?
3. Timsohlar suvda yashashga qanday moslashgan?
4. Timsohlarning murakkab tuzilish belgilari nimalardan iborat?
5. Sudralib yuruvchilar qanday kelib chiqqan?
1. Toshbaqalar kosasi:
a) qovurg‘alar, kurak suyaklari bilan tutashib ketgan;
b) qovurg‘alar, bo‘yin va umurtqalar bilan tutashgan;
d) qovurg‘alar, umurtqalar va o‘mrov bilan tutashgan.
2. Timsohlar urg‘ochisi: 
3. Timsohning burun teshigi, ko‘zi:
a) chuqur qazib, tuxum qo‘yadi; 
a) boshidagi chuqurchada
b) turli hayvonlarni ovlaydi; 
   joylashgan;
d) dam oladi. 
b) boshidagi bo‘rtiqda joylashgan;
 
d) boshining oldingi uchida joylashgan.
Timsohlar bilan ular tarqalgan joylar nomini juftlab yozing.
a) Nil timsohi; 
 
1) Amerika;
b) alligatorlar;  
 
2) Hindiston;
d) gaviallar.   
 
3) Afrika.

---

139
41-§. Ko‘k kaptarning tashqi tuzilishi