Zoologiya uzb 2017. indd

Qisqichbaqasimonlarning xilma-xilligi va ahamiyati.
 Qisqichbaqa-
simonlarning 30
 
000 dan ortiq turi ma’lum. Ularning ko‘pchili-
gi dengiz va okeanlarda, ayrim turlari chuchuk suvlarda hayot 
kechiradi. Suvda muallaq yashovchi mayda qisqich 
baqasimonlar 
plankton deyiladi. Chuchuk suvlarda plankton qisqichbaqa-
simonlardan  dafniya va siklop ko‘p uchraydi (38-rasm). Ular 
baliqchilik xo‘jaliklarida va akvariumda baliq boqish uchun max-
sus ko‘paytiriladi.
38-rasm. Har xil qisqichbaqasimonlar:
 
1 – dafniya; 2 – siklop; 3 – zaxkash; 4 – krevetka; 5 – kamchatka krabi
1
2
3
4
5
Ko‘pchilik dengiz qisqichbaqasimonlari (krablar, omarlar, lan-
gustlar, krevetkalar) go‘shti uchun ovlanadi. Qisqichbaqasimonlar 
baliqlar, tishsiz kitlar va boshqa dengiz hayvonlarining asosiy ozig‘i 
hisoblanadi.
Qisqichbaqasimonlarning ayrim vakillari quruqlikda yashashga 
moslashgan. O‘zbekistonning cho‘l mintaqalarida zaxkash  (eshak qurt) 
keng tarqalgan. Ular tuproqda in qurishi va o‘simlik qol 
diq 
lari bi-
lan oziqlanishi tufayli tuproqni yumshatib, uni chirin 
di moddalarga 
boyitadi.

---

66
1. Daryo qisqichbaqasi muskullari qanday tuzilgan?
2. Qisqichbaqa organizmida oziq qanday hazm bo‘ladi?
3. Qisqichbaqaning qon aylanish sistemasi qanday tuzilgan?
4. Qisqichbaqa qanday hafas oladi?
5. Qisqichbaqaning ayirish sistemasi qanday tuzilgan?
6. Qisqichbaqaning qaysi sezgi organlari rivojlangan?
7. Qisqichbaqasimonlarning qaysi turlari chuchuk suvlarda tarqalgan?
8. Qisqichbaqasimonlar qanday ahamiyatga ega?
1. Qisqichbaqa ozig‘i: 
2. Qisqichbaqaning ayirish 
 
 sistemasi:
a) ichak va jigarda maydalanadi; 
a) yashil bezlar va naychalar;
b) ichak va jigarda hazm bo‘ladi; 
b) ichak bo‘shlig‘iga ochiladi;
d) halqum va ichakda hazm bo‘ladi. 
d) jag‘oyoqlari asosida ochiladi.