O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

2. Korxonaning foydasi, uni taqsimlash
 

---

181 
 
Sanoat  va  uning  barcha  bo‘g‘inlari  ishini  tavsiflovchi  sifat  ko‘rsatkichlaridan  biri 
foyda  va  rentabellikdir. 
Foydaning  asosiy  vazifasi
  ishlab  chiqarish  faoliyatining 
natijasidan  olingan  iqtisodiy  samarani  tavsiflaydi,  chunki  u  so‘nggi  moliyaviy  natijani 
ifodalaydi. 
     Foyda  sanoat,  tarmoq  va  korxonaning  xamma,  ishlab  chiqarish,  xo‘jalik  faoliyati 
natijalarini  umumlashtiruvchi  ko‘rsatkichdir.  Balansdagi  foyda  yoki  foydaning  umumiy 
summasi  -  tovar  maxsulotini  sotishdan,  ishlab  chiqarishdan  tashkari,  bajarilgan  ishlar  va 
xizmatlardan  olingan  daromadlardan,  korxona  yordamchi    xo‘jaliklarining  maxsulotlarini 
sotishdan olingan daromadlardan tashkil topadi. 
     Maxsulotni  sotishdan  olingan  yalpi  foyda  (YaF)  -    bu,  sotishdan  olingan  sof  tushum 
bilan sotilgan maxsulotning ishlab chiqarish tannarxi o‘rtasidagi farq sifatida aniqlanadi.  
 
MT
SST
YaF
−
=
 
bu erda: 
YaF – yalpi foyda; 
 SST – sotishdan tushgan sof tushum; 
 MT – maxsulotning tannarxi. 
     Sof  foyda
  (SF)  –  bu  solik  to‘langandan  keyin  xo‘jalik  yurituvchi  subyekt  ixtiyorida 
koladi,soliklar  to‘langunga  kadar  olingan  foydadan  minus  daromad  soliklari  va  boshqa 
solik va to‘lovlar ayirmasi sifatida aniqlanadi. 
 
 
 
BS
DS
STF
SF
−
−
=
 
bu erda: 
     SF – sof foyda; 
     DS – daromaddan to‘lanadigan soliq; 
     BS -  boshqa soliq va to‘lovlar.