49
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
Masalalar
kamchiliklardan holi emas.
Jamiyatning eng yuqori iste’molini va iqtisodiyotning chidamli holatini
ta’minlovchi kapitalni jamg’arish darajasi kapitalni jamg’arishning “oltin darajasi”
deb ataladi hamda E. Felps tomonidan ishlab chiqilgan jamg’arishning “oltin
qoidasi” hisoblanadi. Unga mos keladigan fond bilan qurollanish darajasida
quyidagi shart bajarilishi, ya’ni kapitalning chekli mahsuloti chiqib ketish
me’yoriga teng bo‘lishi lozim. MPK=d, aholi o‘sishi va texnologik taraqqiyot
hisobga olinganda esa MPK=d+n+g.
1. Mamlakat iqtisodiyoti U=AK
0.4
L
0.6
ko‘rinishidagi ishlab chiqarish
funktsiyasi bilan ifodalangan. Kapitalning o‘sish yiliga 3 foizni, bandlar sonini
o‘sishi 2 foizni, omillarning umumiy unumdorligi o‘sishi 1,5 foizni tashkil etsa,
ishlab chiqarish hajmi qanday o‘zgaradi.
▲ ▲ ▲
2. Daromaddagi kapital hissasi 40%ni tashkil qiladi. Ishlab chiqarish
omillarining umumiy unumdorligi bir yilda 3%ga, ishchilar soni esa 1,3%ga
o‘sayapti, iqtisodiy o‘sish yiliga 6%ni tashkil etayapti. Kobb - Duglas funktsiyasi
asosida kapitalning bir yillik o‘sish sur’atini aniqlang.
▲ ▲ ▲
3. Iqtisodiyotdagi YaIM 104%ga, ishchilar soni 1,1%ga, kapital hajmi esa
1,0% o‘sdi. Daromaddagi mehnat hissasi 60%ni tashkil etadi. Iqtisodiy o‘sishda
ekstensiv va intensiv omillarining ulushini aniqlang.
▲ ▲ ▲
50
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
4. Iqtisodiyotda daromaddagi kapital hissasi 50%ni tashkil etadi.
Boshlang’ich (dastlabki) kapital bilan ta’minlanganligi kapitalning 16 birligini
tashkil qiladi, daromadning 25%i jamg’ariladi, kapitalxizmat qilishining o‘rtacha
muddati - 20 yil. Boshlang’ich va barqaror holatdagi bir ishchiga to‘g’ri keladigan
mehnat unumdorligini, iste’mol va investitsiya hajmini, hamda kapital bilan
ta’minlanganlikning barqaror darajasini aniqlang.
▲ ▲ ▲
5. Mamlakatdagi YaIMning real o‘sishi yiliga 4%ni tashkil etadi. Asosiy
fondlarning umumiy qiymati YaIMdan uch baravar ko‘proqdir. Bir yilda
kapitalning ishdan chiqib ketishi YaIMning 15%ini tashkil etadi. Umumiy
daromaddagi mehnatninghissasi 60%ga teng. Jamg’arma sohasida iqtisodiy
siyosatning choralarini aniqlang.
▲ ▲ ▲
6. Mamlakatdagi YaIMning real o‘sishi yiliga 4%ni tashkil etadi. Asosiy
fondlarning umumiy qiymati YaIMdan uch baravar ko‘proqdir. Bir yilda
kapitalning ishlab chiqarishdan chiqib ketishi YaIMning 15%ni tashkil etadi.
Umumiy daromaddagi mehnatning hissasi 60%ga teng. Jamg’armaning optimal
me’yorini ("Oltin qoida"ga to‘g’ri keladigan jamg’arma me’yorini), kapital bilan
ta’minlanganlikning barqaror darajasini va bir ishchiga to‘g’ri keladigan daromadni
aniqlang (A = 1).
▲ ▲ ▲
7. Ishlab chiqarish funktsiyasining ko‘rinishi Y = K
L
1-
,
= 0,5, mehnat
birliklarning miqdori 16, kapital birliklarning miqdori esa 9. Mehnat va kapital
egalarining daromadini aniqlang.
51
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
▲ ▲ ▲
8. Ishlab chiqarish funktsiyasining ko‘rinishi Y = K
1/2
L
1-1/2
, mehnat
birliklarning miqdori 25, kapital birliklarning miqdori esa 100. Agar muvozanatli
foiz stavkasi sharoitida davlat xarajatlari 8ga, jamg’arma esa 10 ga teng bo‘lsa,
ishlab chiqarilgan mahsulotning taqsimlanishi qanday bo‘ladi?
▲ ▲ ▲
9. Ishlab chiqarish funktsiyasining ko‘rinishi Y = AK
L
1-
,
= 1/3, mehnat
birliklarining miqdori 8, kapital birliklarining miqdori esa 64. Ishlab chiqarish
omillarining umumiy unumdorligi 60 ga teng. Ishlab chiqarish hajmini aniqlang.
▲ ▲ ▲
10. Ishlab chiqarish funktsiyasining ko‘rinishi Y = K
1/2
L
1-1/2
, mehnat
birliklarining miqdori 100, kapital birliklarning miqdori esa 36. Agar muvozanatli
foiz stavkasi sharoitida iste’mol 40ga, investitsiyalar esa 12 ga teng bo‘lsa, davlat
xarajatlarining hajmini aniqlang.
▲ ▲ ▲
11. Faraz qilaylik, novvoyxonada nonning narxi - 80 so‘m, bir soatlik ish
haqi esa 160 so‘mni tashkil etadi. o‘z foydasini maksimallashtirish uchun
novvoyxonaning qo‘shimcha ishchilarni ishga qabul qilish sharti qanday bo‘ladi?
52
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
Do'stlaringiz bilan baham: 
