Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

 

11.2. Ulgurji va chakana savdo 

 

Tovarlarni ishlab chiqarilgan joyidan foydalaniladigan joyiga tarqa-

tish (distributsiya) savdo kanalida ishlovchi ulgurji yoki chakana 

tashkilotlar yoki alohida shaxslar tomonidan amalga oshiriladi. Ishlab 

chiqaruvchining yangi mahsuloti taklifi bozordagi talabdan yuqori 

bo‘lsa, distribyutor xizmatidan foydalanadi. Distribyutor funksiyasini  

ulgurji va chakana savdo tarmoqlari bajarishi mumkin. 

Ulgurji savdo – 

ishlab chiqaruvchi va iste’molchi o‘rtasida 

vositachi bo‘lib, u bir yo‘la ham ishlab chiqaruvchi, ham iste’molchiga 

xizmat qiladi. Ishlab chiqaruvchi uchun ulgurji savdo foydali bo‘lib, u 

o‘z bozorini kengaytirish va xarajatlarni kamaytirish imkoniga ega 

bo‘ladi. 

Ulgurji korxonalar quyidagi qoidalarga asoslanib ishlashi kerak: 

•

 

 Bozorlarni chuqur o‘rganish, tovarlar uchun bozorni tanlash. 

•

 

 Xarajatlar tarkibini kuzatib borish, omborlar, ishchilarga keta-

digan xarajatlarni tahlil qilish. 

---

296 

 

•

 

 Ulgurji savdoni barcha texnologik ketma-ketlikda bajarish, 

operatsiyalarning daromadliligini nazorat qilish (ulgurji shaklida sotib 

olish, saqlash, qadoqlash, nav (sort) larga ajratish, sotish). 

•

 

 Sotiladigan  mahsulotlarning  imiji va brendi shakllanishiga 

yordam berish. 

Ulgurji firmalar bir tomondan o‘zlari uchun alternativ ishlab 

chiqaruvchilar izlab, yangi-yangi mahsulotlarni sotib olish va sotishni 

maqsad qilsa, ikkinchi tomondan yangi sotish bozorlarini ham izlaydi, 

yangi iste’molchilar segmentini tovarlarga jalb qiladi. Ulgurji firmalar 

bozorlar haqida axborotga ega bo‘lib, korxonalarni iste’molchilar 

talablari, bozor holati bilan bog‘liq axborotlar bilan ta’minlaydi. Shu 

bilan birga iste’molchilarni bozor konyunkturasi, yangi tovar haqidagi 

ma’lumotlar bilan tanishtiradi.