Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

glina
, 10 – 30% bo’lsa u 
suglinok 
va 30%dan kam bo’lsa 
u 
supes
  deb  ataladi.  Bu  tog’jinslarining  har  bir  tarkibida  qum  va  chang 
donalarining  miqdoriga  qarab  yana  mayda  –  mayda  guruhlarga  ajratiladi.  Misol, 
supes  ikki  turga:  yengil  supes  va  og’ir  supesga;  suglinok  yengil,  o’rtacha  va 
og’irga bo’linadi va hokazo.  
 
Gilli tog’ jinslar qaysi yo’l bilan hosil bo’lganligiga turli xil donalarning 
miqdoriga mineralogik va kimyoviy tarkibiga qarab ularning muxandis  – geologik 
xususiyatlari har xil bo’ladi.  
 
Donalari  bog’langan  chaqiq  cho’kindi  tog’  jinslari
Zarrachalari 
bog’lanmagan chaqiq tog’ jinslari tabiatda ma’lum bir sharoitda faqat zichlabgina 
qolmay,  balki  suvli  eritmalardagi  sementlovchi  moddalar  orqali  birlashib, 

---

68 
 
 
bog’langan  chaqiq  tog’  jinslariga  aylanadi.  Sementlovchi  moddalar  tarkibi 
jihatidan kremniyli, ohakli, gilli bo’lishi mumkin. Gilli sementlar suv ta’sirida ivib 
ketadi.