Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

Qumli tog’ jinslari.
 Bular ham bo’lakli bog’lanmagan tog’ jinslari bo’lib, 
o’lchami  2  –  0,05mm  gacha  bo’lgan  donalardan  tashkil  topgan.  Qumlarda 
ko’pincha nurash jarayoniga bardosh bera oladigan – kvars, slyuda, dala shpati va 
boshqa minerallar uchraydi. Qumlar donalarining o’lchamiga qarab: yirik qum – 2 
- 0,5 mm: o’rtacha qum 0,05 – 0,025: mayda qum 0,25 – 0,1mm: juda mayda 0,1 – 
0,005  mm  gacha  turlarga  ajratiladi.  Qumlar  shamol,  atmosfera  yog’inlari  oqar 
suvlar,  dengiz,  ko’l,  daryo  suvlarining  geologik  ishi  natijasida  hosil  bo’ladi. 
Qumlarni  hamma  yerda  uchratish  mumkin  va  ular  qurilishda,  sanoatda  keng 
qo’llaniladi.