Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

504

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

yana uzoq gapirish mumkin... Аna shu maqsadlar uchun barcha mablag‘lar hiso-

bidan 7 trln. 480 mlrd. so‘m va 190 million dollardan ziyod mablag‘ sarflandi»

1

. 

Mazkur choralar inson manfaatlari himoyasiga yo‘naltirilgan, chuqur o‘ylab, 

mulohaza qilingan ijtimoiy siyosatning natijasidir. 

Yuqorida ta’kidlanganidek, jamiyat miqyosida daromadlarni budjet vosita-

sida muvozanatlashdek muhim ijtimoiy funksiyani bajaradi. O‘zbekiston davlati 

bu funksiyaga alohida e’tibor qaratishiga quyidagi satrlar misol bo‘ladi. «Аholi 

daromadlari tarkibida tadbirkorlik faoliyatidan olinayotgan daromadlar ulushi 

tobora ortib bormoqda. Mustaqillik yillarida bu boradagi ko‘rsatkich 10,6 foiz-

dan 52 foizga o‘sdi (MDHdagi eng yuqori ko‘rsatkich)... eng ko‘p va eng kam 

daromad oladigan aholi o‘rtasidagi farq 2000-yildagi 53,3 baravardan bugungi 

kunda 7,8 baravarga tushdi. Bu o‘rinda jamiyatda ijtimoiy barqarorlikning me-

zoni hisoblangan bu ko‘rsatkich xalqaro me’yorlarga ko‘ra, 10 baravar qilib 

belgilanganini aytib o‘tish lozim»

2

.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 45-moddasiga ko‘ra, voyaga 

yetmaganlar, mehnatga layoqatsizlar va yolg‘iz keksalarning huquqlari davlat 

himoyasidadir. Yurtimizda katta yoshdagi avlodga, keksalarga hurmat ko‘rsatish 

davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgandir. O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi 

bilan 2015-yil «Keksalarni e’zozlash yili» deb e’lon qilinganligi alohida e’tiborga 

molikdir. Vazirlar Mahkamasining 2015-yil 19-oktabrda o‘tkazilgan majlisida 

ta’kidlanganidek, «Keksalarni e’zozlash yili» Davlat dasturi doirasida keksalarni 

har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va ularni ijtimoiy muhofaza qilishni kuchay-

tirish tadbirlarini amalga oshirish davom ettirilmoqda, ushbu tadbirlarni 

moliyalashtirishga barcha manbalardan 2,0 trillion so‘mdan ko‘proq mablag‘ 

yo‘naltiriladi

3

. Bu yo‘nalishda Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2002-yil 29-martda 

qabul qilingan «O‘zgalar parvarishiga muhtoj keksalar, pensionerlar va 

nogironlarga ijtimoiy yordam ko‘rsatishni kuchaytirish to‘g‘risida»gi qarorining

4

 

ijrosini izchil ta’minlash ham o‘z ijobiy samarasini bermoqda.

Аsosiy qonunimizning 63-moddasiga ko‘ra, oila jamiyatning asosiy 

bo‘g‘inidir hamda jamiyat va davlat muhofazasida bo‘lish huquqiga ega. Keyingi 

moddada mustahkamlanganidek, davlat va jamiyat yetim bolalarni va ota-onala-

rining vasiyligidan mahrum bo‘lgan bolalarni boqish, tarbiyalash va o‘qitishni 

ta’minlaydi, bolalarga bag‘ishlangan xayriya faoliyatini rag‘batlantiradi. Onalik 

va bolalik davlat tomonidan muhofaza qilinadi. 

1 

Mirziyoyеv Sh. Qоnun ustuvоrligi vа insоn mаnfааtlаrini tа’minlаsh – yurt tаrаqqiyoti vа хаlq 

fаrоvоnligining gаrоvi. – T.: «O‘zbekiston», 2017. – 14-bеt.

2 

Mаmlаkаtimizni dеmоkrаtik yangilаsh vа mоdеrnizatsiya qilishning ustuvоr yo‘nаlishlаri (O‘zbеkistоn 

Rеspublikаsi Prеzidеnti I.А. Kаrimоvning nutq vа mа’ruzаlаri). – T.: «O‘zbekiston», 2015. – 46-bet.

3 

Хаlq so‘zi, 2015-yil 20-оktabr.

4 

O‘zbеkistоn Rеspublikаsi qоnun hujjаtlаri to‘plаmi. 2002-yil, 5–6-sоn, 46-mоddа.

---