Mikroprotsessor va kompyuter texnikasi asoslari

 
 
SM 
 
 
1 
S 
 
 
P 
SM 
 
 
n 
S 
 
 
P 
SM 
 
 
3 
 
S 
 
 
P 
SM 
 
 
2 
S 
 
 
P 
Y
1
 
X
1
 
Y
2
 
X
2
 
Y
3
 
X
3
 
Y
n
 
X
n
 
Чиқи
ш 
P
2
 
P
3
 
P
n
 
Натиж
а
 р
е
гис
тр
и
 

---

93 
 
 
    
14-Mavzu:Xotiraning tezkor yacheykalari. 
                            Reja: 
         
 1)Xotirani tashkil etish 
          2) Komandalar sistemasi 
          3) Indekslash bo’yicha adreslash. 
 
         Mikro-EHM larda axborotlarni almashish 
        MP  dan  xotiraga.    Xotiraga  yozish  amali  MP  dan  ma’lumotlarni  tanlangan    xotira  
yacheykasiga  uzatish  orqali  bajariladi.   Bu quyidagicha amalga oshiriladi (1.2.1- rasm): 
 
 
1) ma’lumotlarni yozish zarur bo’lgan xotira yacheykasi adresi MP dan xotiraga keladi; 
2) adresni adres selektori yordamida deshifrovka qilinadi; 
3) MP xotiraga ma’lumotlarni beradi va bir vaqtda boshqaruvchi yozuv signalini uzatadi; 
4)  ma’lumotlar  berilgan  adres  bo’yicha  xotira  yacheykasiga kiritiladi. 
Xotiradan MP  ga. Xotiradan o’qish amali  MP  xotira  yacheykasidagi  mavjud  ma’lumotlarni 
uzatish orkali bajariladi (1.2.2 - rasm): 
 
1) MP ga uzatilishi zarur bo’lgan xotira yacheykasi adresi MP dan xotiraga keladi; 
2) adresni selektor adresida deshifrovka qilinadi; 
3) MP xotiraga hisoblash signalini yo’llaydi; 
4) xotira yacheykasidagi ma’lumotlar MP ga kelib tushadi. 
 
 

---

94 
 
 
 
 
 Kiritish qurilmasidan MP ga. 
 
Informatsiya  (ko’pincha  programma)  doimo  Doimiy  xotira  qurilmasida  (DXQ), 
  saqlanadi.Uni  faqat  o’qish  mumkin  uni  almashtirish  yoki  yangilash  mumkin  emas.  Uch 
turdagi DXQ mavjud: 
1) mikro-EHM tayyorlovchi tomonidan programmalashtirilgan DXQ; 
2) programmalashtirilgan DXQ (PDXQ); 
3) RPDXQ (programmalashtirilmaydigan PDXQ) yoki o’chiriladigan 
PDXQ.                               ' 
Bu  ko’rilmalarda  axborot  ultrabinafsha  nurlanish  yordamida  bir  necha  marta  uchirilishi 
mumkin.  Qayta  programmalash  PDXQ  programmalovchi  qurilma  yoramida  amalga 
oshiriladi. 
OXQ - operativ xotira qurilmasi,  bu shunday xotiraki, protsessor undan axborotni o’qishi eki 
unga  ezib  qo’y
ISHI 
mymkin.  SHu  sababli  OXQ  dan  oraliq  hisoblash  natijalari  va 
o’zgaruvchilarni  saqlashda  foydalaniladi  hamda  u  mikro-EHM  uchun  o’ziga  xos  yozuv 
bloknoti hisoblanadi. 

---

95 
 
Tok manbai uzilganda OXQ o’chib ketadi.  Xotira turlari EHM sistemasining asosiy xotirasi 
programmalar xotirasi  va 
ma’lumotlar 
xotirasidan 
iborat 
S 
1.3.1- 
rasm).
 
 
       Asosiy  xotira  DXQ  va  OXQ  dan  tashkil  topadi.    DXQ  dagi  ezuv  o’chirilmaydi.    SHu  
sababli    DXQ  dan    foydalanuvchi    talabiga    ko’ra  tayyorlovchi    oldindan  
programmalashtirilgan    programma    xotirasi  sifatida  foydalanadi.Mikro-EHM  da      OXQ 
ma’lumotlar  xotirasini  ifodalaydi.    Uni  buyumlarni  saqlash  uchun  topshirish  yoki  qaytarib 
olishda  foydalaniladigan  saqlash  xonasiga  o’xshatish  mumkin.  EHM  tok  manbaidan 
uzilganda  OXQ  o’chib  ketadi.Programma  xotirasi  va  ma’lumotlar  xotirasi  alohida  
joylashishi  shart  emas.  Boshqacha  aytganda,  har  doim  ham  ma’lumotlar  xotiraning  bir 
qismida,komandalar esa boshqa qismida  yotavermaydi.  Agar   xotira yacheykasida komanda 
joylashgan  bo’lsa,u  holda    bu    yacheyka    programma  xotirasining  bir  qismi  bo’ladi,  agar 
xotira  yacheykasida  ma’lumotlar  joylashgan  bo’lsa,    u  EHM  ning  qaerida  joylashishidan 
qat’i  nazar  ma’lumotlar  xotirasining  bir  qismini  tashkil  etadi.Har  bir  xotira  yacheykasi  o’z 
adresiga ega. Har bir adres bo’yicha xotirada bitta, masalan, 8 xonali so’z bilan ifodalanadi.  
Adres  bitni  emas,  balki  suzning  o’rnini  ifodalaydi.    Programma  tuzuvchi  xotira 
yacheykasidagi axborotni turli usulda sharhlashi mumkin (1.3.2-rasm). 
 
 
 
1. 
Amalni bajarish uchun foydalaniladigan ma’lumotlar: 

---

96 
 
a) 
8 xonali son; 
b) 
8 xonadan ortiq formatli sonning qismi; 
v) 
foydalaniladigan kodga, masalan, ASKI ga moc son, harf yoki simvol. 
Komandalar: amal kodi yoki ko’p baytli komanda qismi.