Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

9.3-rasm. Savdo markalariga bog‘liq bo‘lgan asosiy qarorlar 
 
Brendning  rasmiy  ta’rifi  yo‘q,  lekin  bu  mohiyatan  ommalashtirilgan,  jamiyatda 
qabul qilingan marka obrazi yoki qandaydir his qilinmaydigan qiymatdir. 
Brending bu: 
➢
 
markani  ommalashtirish  jarayoni  bo‘lib,  uning  davomida  firma  belgisi 
iste’molchi tomonidan eslab qolinadi; 
➢
 
xaridor  ongida  raqobatchilarning  tovar  va  xizmatlaridan  ajratib  turadigan 
farqlarni  belgilash  uchun  tovarlar  va  xizmatlarning  barqaror  jalb  etuvchan  markalari 
yaratish; 
➢
 
iste’molchi  bilan  uzoq  muddatli  ijobiy  o‘zaro  munosabatlar  o‘rnatish 
maqsadida savdo markasi, tova va firmani kompleksli boshqarish jarayoni; 
➢
 
alohida  tovar  markalarini  mustaqil  marketing  ob’ektlari  sifatida  ajratish  va 
bu  ob’ektlar  bilan  bog‘liq  esda  qoladigan  obrazlar  yordamida  ularni  maqsadli 
bozorlar tomon ilgari surish. 
Brend  -  iqtisodiy  ma’noda  tovar  belgisidan  ko‘ra  kengroq  tushunchadir.  Brend 
ham  moddiy,  ham  nomoddiy  toifalar  yig‘indisini  aks  ettiradi.  Bu  toifalar  yig‘indisi 
iste’molchida  tovar,  xizmat,  firma  haqida  ijobiy  taassurot  shakllantiradi  va  tovarni 
Savdo markasini pozisiyalash. 
Xususiyati. Afzalliklari
(ustunliklari).  Qimmati va
ishontirishi
Savdo markasini nomini 
tanlash. Tanlov. Himoya.
Savdo markasi egasi. Ishlab 
chiqaruvchini savdo markasi. 
Xususiy savdo markasi. Lisenziyali 
savdo markasi. Savdo markasini 
birgalikda ishlatish.
Savdo markasini rivojlantirish. 
Assortimentni  kengaytirish. Savdo 
markasini  kengaytirish. 
Multimarkali strategiya. Yangi 
markalarni yaratish strategiyasi.

---

 
168 
boshqa  tovarlar  qatorida  ajratgan  holda  uni  xarid  qilish  istagini  yuzaga  keltiradi. 
Shunday qilib, brend bu: 
➢
 
ma’lum  bo‘lgan  elementlardan  iborat  bo‘lgan  belgi,  markadan  vaqt  bo‘yicha 
xaridorlar  aniq  idrok  qiladigan,  tovarning  o‘zi  bilan  umumiy  bo‘lgan  emotsional  va 
funksional elementlargacha rivojlanadigan mohiyat; 
➢
 
tovar,  xizmat  va  ularning  tavsifnomalarini,  savdo  markasi  va  uning 
iste’molchilar  ongidagi  obrazini,  shuningdek,  o‘z  tovari,  xizmati,  savdo  markasi, 
iste’molchilarga  nisbatan  ishlab  chiqaruvchi  (sotuvchi)  konsepsiyasini  bir  qilib 
bog‘laydigan tizim. 
Savdo  markasini  brendga  aylantirish  jarayoni  eng  umumiy  ko‘rinishda  9.4-
rasmda aks ettirilgan.