O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi


 Diffuziya  va  Osmos  xodisalari



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/94
Sana05.01.2022
Hajmi1,49 Mb.
#318808
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94
Bog'liq
kimyo fizikaviy va kolloid kimyo biologiya-tuproqshunoslik fakulteti talabalari uchun uslubiy qollanma

3. Diffuziya  va  Osmos  xodisalari 
Diffuziya  
broun xarakati tufayli modda zarrachalarining suyuqlik ichida o‗z-
o‗zicha  xarakat  qilishi  diffuziya  deyiladi.  Kolloid  zarrachalarning  xajm  va 
og‗irligi  jixatidan  molekulalardan  katta  bo‗lganligi  sababli,  kolloid 
zarrachalarning  issiqlik  xarakati,  diffuziya  tezligi  molekulalarga  nisbatan  kam 
bo‗ladi.
 
Fik  qonuniga  ko‗ra  eritmaning  bir-biridan  dx  oraliqda  turgan  ikki  joyi 
o‗rtasidagi konsentratsiyalar ayirmasi dc bo‗lsa, eritmaning katta konsentratsiyali 
joydan kichik konsentratsiyali joyga S yuza orqali dt sekundda o‗tadigan modda 
miqdori dm ni quyidagi tenglama bilan topish mumkin.   dc/dx :  
dm  =-DS  (  dc/dx)  dt.  ―-―  belgisi  cheksiz  kichik  diffuziya  yo‗lida 
konsentratsiyaning kamayishini bildiradi va uni konsentratsiya gradienti deyiladi. 
Tenglamani quyidagi ko‗rinishda yozish mumkin: 1/s (dm/dt) = - D dc/dx. 
Konsentratsiya  gradienti  birga  teng  bo‗lganda  vaqt  birligida  (1sek)  yuza 
birligi (1 sm
2
)
 
orqali o‗tgan modda miqdori diffuziya koeffitsienti deyiladi.  (1sm 
oraliqda 1mol/sm
3
 konsentratsiyaning o‗zgarishi).  
Ya‘ni: [D] = (mol*sm*sm
3
) / (sek*sm
2
*mol) = sm
2
/sek. 
-D*dc/dx  -  Diffuzion  oqim.  Konsentratsiya  gradienti  dc/dx
 
o‗zgarmaganda 
statsionar diffuzion  oqim vujudga keladi.
 
D = +m,  m = - D*dc/dx st (dc/dx = -1 
mol,  S=1sm
2
, t-1s.)  D = RT/ N * 1/ 6πηr 
 yoki  D = KT / 6πηr  bundan ko‗rinadiki:  
a) xarorat oshishi bilan diffuziya tezligi ortadi
b) muxitning qovushqoqligi oshishi bilan kamayadi;  
v) agar r va η ma‘lum bo‗lsa, D ni xisoblab chiqarish mumkin;  
g)  agar  D  ma‘lum  bo‗lsa,  u  holda  ―r‖  ni  topish  mumkin.  Eng  muximi 
zarracha  o‗lchami  ma‘lum  bo‗lsa  moddaning  molekulyar  og‗irligini  xisoblab 
topish mumkin: 
 
M=4/3 πr
3
ρN
   
 
 
(3) 
 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish