Agrotexnologiyalar instituti

Dala tajribasidavariantlarni sistematik joylashtirish 
1  2  3  4  5  6  7  1 
 
2  3  4  5  6  7  1  2  3  4  5  6  7  1  2  3  4  5  6  7 
 I                             II                              III                                 IV  
 
Shaxmat  usulida  joylashtirilganda  variantlarning  ketma-ketligi  qaytariqlar 
bo‗yisa  suriladi.Keyingi  yaruslarda  variantlarni  joylashtirishda  qancha 
delyankaning  surilishini  aniqlash  uchun,  tajribadagi  variantlar  sonini  yaruslar 
soniga  bo‗linadi.Masalan,  olti  variantli  tajribadadelyankalar  ikki  yarusda 
joylashtirilsa , ikkinchi yarusda uchtaga (6:2q3), uch yarusdi joylashtirilganda esa 
2 taga suriladi. 
Tajribada  variantlarni  sistemktik  joylashtirish  nisbatan  keng  tarqalgan 
usullardan 
biri. 
Bu 
usulning 
boshqa 
usullardan 
ustunligi 
–uning 
kulayligidadir.Kamchiligi  esa  –  ayrim  hollarda  vari  antlar  bo‗yicha  kutilmagan 
noto‗g‗ri natijalar bo‗lish ehtimoli mavjud. Shuningdek tajriba natijalarini statistik 
tahlil  qilishning  ishonchsisligi.  Shu  tufayli  ko‗pchilik  xorijiy  davlatlardaso‗ngi 
yillarda  variantlarni  sistematik  joylashtirish  usulini  ko‗llashkamayib  bormoqda. 
Faqat  olingan  natijalarni  statistik  tahlil  qilish  shart  bo‗lmagan  tajribalarda 
ko‗llaniladi. 
Tajriba  dalasida  variantlarni  tartibsiz  joylashtirish  usuli  –
rendamizatsiya 
deb 
ataladi.Tajriba 
dalasida 
variantlarni 
qaytariklar 
bo‗yicha 
oddiy 
rendamizatsionjoylashtirish kuyidagi ko‗rinishda aks etadi. 
I kaytarik, II qaytariq, III kaytarik, IV qaytarik 
6, 3, 5, 2, 1, 42, 5, 4, 5, 1, 31, 2, 5, 3, 6, 43, 4, 2, 1, 6, 5