Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot


 Kodlash va shifrlash orasidagi farq



Download 4,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/203
Sana05.01.2022
Hajmi4,35 Mb.
#317892
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   203
Bog'liq
Kiber

2.1.2. Kodlash va shifrlash orasidagi farq 
Aksariyat hollarda foydalanuvchilar ma’lumotni 
shifrlash
  va 
kodlash
 
tushunchalarini bir xil deb tushunishadi. Aslida ular turlicha tushunchalardir. 
Kodlash
  –  ma’lumotlarni osongina asliga qaytarish uchun hammaga (hattoki 
hujumchiga ham) ochiq bo’lgan sxema yordamida ma’lumotlarni boshqa formatga 
o’zgartirish. Kodlash ma’lumotlardan foydalanish qulayligini ta’minlash uchun 
amalga oshiriladi va hamma uchun ochiq bo’lgan sxemalardan foydalaniladi. 
Masalan, 
ASCII, UNICODE, URL Encoding, base64
. Quyidagi 6-rasmda 
ASCII 
standarti asosida kodlash sxemasi keltirilgan. 
Shifrlash 
jarayonida ham ma’lumot boshqa formatga o’zgartiriladi. Biroq, uni 
faqat ma’lum shaxslar (deshifrlash kalitiga ega bo’lgan) qayta o’zgartirishi mumkin 
bo’ladi. Shifrlashdan asosiy maqsad ma’lumotni maxfiyligini ta’minlash bo’lib, uni 
qayta o’zgartirish ba’zi shaxslar (deshifrlash kalitiga ega bo’lmagan) uchun 
cheklangan bo’ladi.  
Dekodlash 
jarayoni ham deshifrlash jarayoni kabi kodlash uchun teskari 
jarayon hisoblanib, biror ochiq sxema yordamida o’zgartirilgan ma’lumotlar xuddi 
shu sxema asosida teskarisiga o’zgartiriladi [18]. Masalan, ASCII asosida “Z” ni 16 
sanoq tizimiga o’zgartirilganda (kodlaganda) u “5A” ga teng bo’lgan bo’lsa, “5A” 
ni dekodlash jarayonida u “Z” ga qayta o’zgartiriladi. 


19 
 

Download 4,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish