Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Uyushgan guruh

  –  oddiy va murakkab ishtirokchilikka nisbatan 

xavfliroq ishtirokchilik shaklidir. 

NOTA BENE ! 

Ikki yoki undan ortiq shaxsning birgalikda jinoiy faoliyat olib borishi 

uchun oldindan bir guruhga birlashishi 

uyushgan guruh

 deb topiladi 

(JK 

29-moddasi 4-qismi).

 

 

Ushbu ishtirokchilik shakli oldindan til biriktirish, barqarorlik, 

vazifalarning taqsimlanishi, bir qancha jinoyat sodir etish maqsadida 

tuzilganligi kabi qator o‘ziga xos belgilar bilan tavsiflanadi. 

Uyushgan guruh barqarorligi

  deganda, guruh ishtirokchilari 

o‘rtasidagi doimiy aloqadorlik va jinoyat sodir etishga tayyorgarlik ko‘rish 

yoxud bir yoki bir necha marotaba jinoyat sodir etishning maxsus 

usullaridan foydalanish tushuniladi. 

Obyektiv tomondan barqarorlik ikkiyoqlama tavsiflanadi: birinchidan, 

tashkilotchi (rahbar) shaxsining jinoiy faoliyatni amalga oshirish maqsadi 

asosida tashkil etilgan guruh o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlik, umumiy jinoiy 

maqsad va manfaat, jinoiy guruh a’zolari o‘rtasida vazifalarning 

taqsimlanganligi; ikkinchidan, jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish jarayonida 

maxsus usullardan foydalanish, guruhdagi qat’iy tartib, doimiy nazorat va 

guruh a’zolari harakatini boshqarish, yuqori darajada kelishganlik va 

uyushganlik. 

«Jumladan, jinoiy faoliyatning oldindan rejalashtirilganligi, jinoiy 

qasdni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan vositalarning tayyorlanishi, 

ishtirokchilarni tanlash, yollash va ular o‘rtasida vazifalarning 

taqsimlanishi, jinoyatni yashirish choralarini ta’minlash, guruhda 

o‘rnatilgan intizomga va tashkilotchining ko‘rsatmalariga bo‘ysunishlik 

jinoiy guruhning uyushganligidan dalolat beradi»

1

. 

1

 

См.:  Постановление  Пленума  Верховного  суда  Республики  Узбекистан  от  20  декабря  1996  г.  №  37  «О 

судебной  практике  об  угоне  транспортных  средств»  (с  изменениями  и  дополнениями,  внесенными 

320 

 

                                                           

---

Shuni  aytish  kerakki, Oliy sud instansiyasi uyushgan guruh jinoiy 

ishtirokchilik shaklini ifodalovchi u yoki bu belgilar yuzasidan 

tushuntirishlarni doimo yoritib boradi. Jumladan, O‘zbekiston 

Respublikasi Oliy sudi Plenumi qarorlarida uyushgan guruhni tavsiflovchi 

belgilarni aniqlash yuzasidan tushuntirishlar berilgan. Xususan, qayd 

etiladiki, «uyushgan guruh deganda, transport vositalarini olib qochish 

yoki boshqa jinoyatlarni sodir etish maqsadida ikki yoki undan ko‘p 

shaxslarning barqaror birlashmasi tushunilishi kerak»

1

. Mazkur qoida 

uyushgan guruh belgilari bo‘yicha sodir etilgan boshqa jinoyatlarni 

kvalifikatsiya qilishga ham birday tegishlidir. 

«Jinoiy guruhni uyushgan deb kvalifikatsiya qilish uchun asosiy 

mezon tariqasida, masalan, guruhning barqarorligini, unda tashkilotchining 

bo‘lishini, odatda, bir necha jinoyatni sodir etish maqsadida tuzilganligini, 

jinoyatni amalga oshirish rejasi va yo‘l-yo‘rig‘i ishlanganligini, har bir 

ishtirokchi 

o‘rtasida vazifalar taqsimlanganligini, texnika bilan 

ta’minlanganligini, jinoyatni yashirish choralari ko‘rilganligini, umumiy 

intizomga va jinoiy guruh tashkilotchisining ko‘rsatmalariga itoat 

qilinishini va shu kabilarni hisobga olish lozim»

2

.