3-Mavzu: Numizmatika fani, shakllanishi va taraqqiyoti. G‟arb va Sharq mamlakatlari numizmatikasi. Reja


“tanga” -  kumushdan ishlanib, bir tanga о‗sha davr pul birligida 30 pul birligi  yoki yoki 20 tiyin deb belgilandi.  “pul” -



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/40
Sana03.01.2022
Hajmi0,91 Mb.
#315134
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40
Bog'liq
3-mavzu ma'ruza matni

“tanga” -

 kumushdan ishlanib, bir tanga о‗sha davr pul birligida 30 pul birligi 

yoki yoki 20 tiyin deb belgilandi. 

“pul” -

 misdan ishlanadi. U pul va tiyinga bо‗linar edi. Kumushdan ishlangan 

tanga  oq  tanga‖  deb,  misdan  ishlangan  pul  ―qora  tanga‖deb  yuritilar  edi.  ―Qora 

tanga‖  о‗zining  qiymati  jihatidan  oq  tanganing  60  %  ga  teng  edi.    Shuningdek 

xonlikda ―shoyi‖, ―Abbos shoyi‖, ―yarim shoyi‖ deb nomlangan pul birliklari ham 

ishlatilgan. Ularning qiymati 10 tiyindan 40 tiyingacha о‗zgarib turgan. 

Xiva  xonligida  mavjud  pul  muomalasi  masalasi  M.M.  Matkarimov,    A. 

Abdurasulov,  G.A.  Xudyakov,  V.A.  Bochin,  H.Z.  Ziyoyev,  N.  Polvonovlar 

tadqiqotlaridan  keng  о‗rin  olgan.  Ma‘lumki,  XIX  asr  oxiri  va  XX  asr  boshlarida 

Xiva xonligida muomalada ishlatiladigan pullar 3 xil atalgan: «Tilla», «tanga» va 

«pul». Tadqiqotchi M. Matkarimovning ma‘lumotlariga qaraganda, Xiva xonligida 



bundan  tashqari  «shoyi»,  «abbas  shoyi»,  «yarim  shoyi»

**

  deb  nomlangan  pul 



birliklari ham  mavjud bо‗lib,  ularning qiymati 10  tiyindan 40  tiyingacha  о‗zgarib 

turgan


5

. Tadqiqot jarayonida Xiva xonligida zarb qilingan tanga va pullarda odam 

rasmi  tushirilmagani, arab  imlosida  sanasi  va  qaysi xon  tomonidan  zarb  qilingani 

kо‗zga tashlanadi. 

1914  yildan  boshlab  rus  savdogarlari  Xivada  zarb  qilingan  tangalarni  olmay 

qо‗yadi. Mavjud pullar xalq qо‗lida muomalada ishlatilib kelindi. 

Asfandiyorxon davrida rus podshosi va amaldorlari Xiva xonligida bir qancha 

islohotlar  о‗tkazdi.  Unga  kо‗ra  Xivada  muomalada  bо‗lgan  yuritilayotgan  barcha 

tanga va pullarni yig‗ib olindi.  

1918-20  yillarda  xonlikda  ikki  xonlik  davri  bо‗ldi.  Bu  davrda  Sayid 

Abdullaxon  qо‗g‗irchoq  xon  edi.  Aslida  hokimiyatni  Junaidxon  boshqarar  edi.  U 

о‗z hokimligini xalqqa ma‘lum qilish uchun pul ham bostirib chiqardi. Uning puli 

atlasga  ishlangan  bо‗lib,  ―turma  qog‗oz‖  nomi  bilan  yuritilgan.  Keyinchalik 

Junaidxon nomi bilan qog‗oz pullar ham chiqarilgan. 

 

1920  yil  2  fevralda  hokimiyat  sovetlar  tomonidan  egallaganidan  keyin 



Xiva pul birligi kursi belgilandi. 1921 yil 1 yanvarda RSFRSning 1919 yilda bosib 

chiqarilgan pul birligi ishlatila boshlandi. Bu о‗z qiymatiga kо‗ra shu davrda yurib 

turgan  Rossiya  ―krenka‖  puliga  teng  bо‗lib  ―Turkbon‖  qiymatiga  nisbatan  о‗n 

barobar qimmat edi. 

 


Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish