Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

maqsad asosida birlashgan kishilar uyushmasidir. Guruhni alohida shaxslar tashkil etadi, lekin 
har  bir  guruh  psixologiyasi  uni  tashkil  etuvchi  alohida  shaxslar  psixologiyasidan  farq  qiladi  va 
o‘ziga  xos  qonuniyatlariga  bo‘ysunadi.  Ayni  shu  qonuniyatlami  bilish  esa  turli  tipli  guruhlami 
boshqarish va ana shu guruhlami tashkil etuvchilami tarbiyalashning asosiy mezonidir. 
Guruhlaming  turlari  ko‘p,  shuning  uchun  ham  ulami  turli  olimlar  turlicha  klassifikasiya 
qiladilar. 
Bizning 
nazarimizda, 
G.M.Andreevanmg 
"Ijtimoiy 
psixologiya” 
darsligidagi 
klassifikasiya guruhlaming asosiy turlanm o‘z ichiga qamrab olgan. U har qanday kishilar guruhini 
avvalo  shartli  va  real  guruhlarga  bo'ladi.  Real  guruhlar  aniq  tadqiqot  maqsadlarda  to‘plangan 
laboratoriya tipidagi hamda tabiiy guruhlarga bo'linadi. Konkret faoliyat va odamlaming ehtiyojlari 
asosida tashkil bo'ladigan bunday tabiiy guruhlaming o‘zi kishilammg somga qarab katta va kichik 
guruhlarga  bo'linadi.  Katta  guruhlar  uni  tashkil  etuvchilaming  maqsadlari,  fazoviy  joylashishlari, 
psixologik  xususiyatlanga  qarab  uyushgan  va  uyushmagan  turlarga,  kichiklari  esa  o‘z  navbatida 
endi  shakllanayotgan  -  diffuz  hamda  taraqqiyotning  yuksak  pog‘onasiga  ko'tarila  olgan  jamoa 
turlariga bo linadi. 
Ma’lumki,  guruhda  to'plangan  kishilar  o‘rtasida  doimiy  muloqot  va  munosabatlar  mavjud 

---

 
61
bo‘ladiki,  ulaming  mazmuni  va  yo'nalishiga  ko'ra,  o*ziga  xos  ijtimoiy  psixologik  muhit 
shakllanadi.  Bu  muhit  guruhning  taraqqiyotini  ham,  undagi  turli  jarayonlami  ham  belgilaydi. 
Guruhning dinamik jarayonlari deganda avvalo uning shakllanish jarayoni, liderlik va guruhda turli 
qarorlarm qabul qilish jarayom, guruhning har bir shaxsga ta’siri kabilar tushuniladi. 
Har qanday trener trening guruhlari bilan ishlash uchun guruh va uning qonuniyatlari haqidagi 
ma’lumotlami bilishi lozim.