28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

OY
 
Debeti  bo’yicha  oboroti  quyidagi 
schyop parning ankreditih 
 
Jami 
Salg’do
 
 
 
5110
 
5510
 
4310
 
Va 
X.K. 
Debeti 
bo’yicha
 
Kredit
 
bo’yicha
 
Debet
 
Kredit
 
Yanvar 
Fevralk 
vaNoyabr 
Dekabr 
362.302,40 
15896 
1000 
 
379198,40  433629,00   
45400,00 
9983060 
2610 
«
Ishlab chiqarishdagi yaroqsiz mahsulot»
 
 
Oy
 
Debeti  bo’yicha  oboroti  quyidagi 
schyotlarning kreditidan (10j.o) 
Jami
 
Salg’do
 
 
 
1010
 
6710
 
6520
 
8910
 
2010
 
2510
 
Debet bo’yicha
 
Kredit 
bo’yicha
 
Debet
 
Kredit
 
Yanvar 
Fevral va 
hk 
Noyabr 
Dekabr 
60
 
200 
28
 
12 
272 
142 
714 
714 
 
 
Bosh  daftarda  schyotlarning  qoldig’i  chiqarilgandan  so’ng  ular  analitik 
ma’lumotlar  bilan  tekshiriladi,  jurnal    order  shaklining  registrlari  ma’lumotlari 
bo’yicha balans va boshqa hisobot jadvallari tuziladi. 
Buxgalteriya   balansi 
Moliyaviy  hisobot  tizimida  balans  markaziy  o’rin  egallaydi.  Yillik  hisobot 
tartibida unda katta o’zgarishlar sodir bo’ldi, chunki xalqaro operatsiyalar talablariga 
yaqinlashdi  va  bozor  munosabatlariga  reyting  mazmuni  ichki  va  tashqi 
foydalanuvchilar  (aktsioner,  tahsischi,  sarmoya  yuboruvchi  kreditorlar,  banklar  va 
boshqalar)ga  undan  foydalanish  imkoniyatini  beradi.  Ichki  va  tashqi  qiziquvchilar 
uchun  korxona  faoliyatining  moliyaviy  natijalari,  uning  moliyaviy  barqarorligi, 
kreditor  qarzlarning  hajmi,  bank  ssudalari  bo’yicha  qarzlari  to’g’risidagi 
ma’lumotlar zarur. 

---

 
147 
Korxona ichida balansda keltirilgan axborotlar ho’jalik faoliyatini tahlil etish 
xarajatlar  va  yo’qotishlarni  qisqartirish  rezervlarini  qidirib  topishi,  korxona 
tasarrufida  holadigan  sof  foyda  hisobidan  to’lanadigan  jarimalar,  burdsizliklar 
sabablarini bartaraf etish uchun keng qo’llaniladi. 
Yillik  hisobotga  tushuntirish  xati,  korxona  rahbarining  faoliyatining  yo’nalishi 
to’g’risidagi Ma’ruzasi ilova hilinadi. Bu korxonaning asosiy analitik hujjatlaridan 
biri bo’lib hisoblanadi. Bunda asosiy ko’rsatkichlar bo’yicha reja bajarilishiga tahsir 
etuvchi  quyidagi  omillar  ochib  tashlanadi:  miqdori,  assortimenti,  sifati,  mahsulot 
sotish hajmi, foyda summasi, tannarxni pasaytirish, mehnat unumdorligini oshirish, 
samaradorlik,  ilmiy    konstruktorlik  ishlarining  natijalari,  istiqbollari  va  shu  kabilar. 
Tushuntirish  xatining  mazmuni  ishlab  chiqarishni  tashkil  etish  va  texnologiya 
xususiyatlari bilan belgilanadi. 
O’z.R. AV tomonidan 2003 yil 24 yanvarda ro’yxatga olingan O’z.R. MVning 
2002  yil  27  dekabdagi  140sonli  buyrug’i  bilan  moliyaviy  hisobotlarning  yangi 
shakllari  tasdiqlangan.  Ushbu  buyruq  bilan  tasdiqlangan  balansning  yangi  shakli 
mazkur darslikning balans to’g’risidagi bobida keltirilgan250