28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

Birinchi  operatsiya
.
  Korxonaga  mol  etkazib  beruvchidan  4543  rakamli 
schyot-fakturaga muvofiq 3560 sumlik extiyot  qismlar keltirildi. Bu operatsiyaga 
q
uyida
gicha  buxgalteriya  provodkasi  berilgan:  Debet  «Mol  etkazib  beruvchi  va 
pudratchilar bilan hisob-kitoblar» schyoti          
\
 3560 sum. Kredit «Materiallar» 
schyoti          
 
Ikkinchi  operatsiya
.
  Yuqoridagi  operatsiyaga  ««Materiallar»  schyoti 
debetlanib,  «Mol  etkazib  beruvchi  va  pudratchilar  bilan  hisob-kitoblar»  schyoti 
kreditlanishi  kerak  edi.  Demak,  provodka  noto’g’ri    tuzilgan.  SHuning  uchun 
yozuvni  to’zatish  kerak.  Bu  operatsiyaga  kizil  siyoxda  yana  avvalgidek  qayta 
provodka tuziladi: Tarxdan kurinib turibdiki, birinchi yozuvda operatsiya summasi 
xatq yozilishi natijasida kam bo’lib dolgan (20 sum), shuning uchun xam ikkinchi, 
oxirgi  buxgalteriya  provodkasi  fark  summasiga  (180  sum)  berildi  va  xarajatga 
CHiqarilgan  jami  200  sumlik  yokilgining  qiymati  xarajatlar  schyotiga  to’la 
o’tkazildi. 
 Buxgalteriya  hisobi  registrlarining  ayrimlarida    xatolarni  tuzatish  uchun 
xam-qizil  storno  usulidan,  xam  qo’shimcha  provodka  usulidan  foydalanish  bilan 
birga,  hisob  ko’rsatkichlarini  tartibga  solish  uchun  xam  foydalaniladi. 
Maxsulotning  haqikiy  tannarxini  aniqlash  jadvallariga  quvafik  reja  tannarxi  bilan 
haqikiy  tannarx  o’rtasidagi  farkning  summasi  zqam  kizil  storno  yoki  qo’shimcha 
provodka tuzish  yo’li  bilan  rasmiylashtiriladi va hisob    registrlarida  aks  ettiriladi. 
SHunga muvofiq, agar mauulotning haqikiy tannarxi reja tannarxidan oshik bo’lsa, 
u paytda qo’shimcha provodka usulidan foydalanib, fark summa odatdagi siyoxda 
aks  ettiriladi,  agar  teskari  bo’lsa,  u  xolda  kizil  storno  usulidan  foydalaniladi. 
SHunday  qilib,  ishlab  CHiqarilgan  maxsulot  tartibga  solish  yozuvi  natijasida 
tegishli schyotlarda haqikiy tannarxi bo’yicha  aks ettiriladi.